Άκρα του τάφου σιωπή

Στίχοι: Διονύσιος Σολωμός
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Ενορχήστρωση-Κιθάρα/Φλογέρα: Φώτης Κεχαγιάς 2005

Ο Διονύσιος Σολωμός (1798-1857) έγραψε το ποίημα «Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», που το εμπνεύστηκε από τον αγώνα των υπερασπιστών του Μεσολογγίου, ο οποίος κορυφώθηκε την Κυριακή των Βαΐων, στις 10 Απριλίου 1826.
Ο ποιητής καταδεικνύει το ηθικό μεγαλείο των Ελλήνων αγωνιστών, που οδηγούνται, με πλήρη συνείδηση, στην θυσία, με σκοπό την κατάκτηση του αγαθού της Ελευθερίας.
Στο βίντεο παρουσιάζονται πίνακες μεγάλων ζωγράφων που αφορούν στην πολιορκία του Μεσολογγίου

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει.
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε στα μάτια η μάνα μνέει
στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει.
"Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω `γώ στο χέρι;
Οπού συ μου `γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει".

Η πολιορκία του Μεσολογγίου ήταν ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.Ειδικά η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου από τους Τούρκους τον Απρίλιο του 1825. Ήταν το γεγονός που έδωσε αφορμή στο Διονύσιο Σολωμό να γράψει τους Ελεύθερους Πολιορκημενους , ένα από τα κορυφαία έργα της νεοελληνικής ποίησης γενικότερα.
Αφορά ένα συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, αλλά τονίζει και την έννοια της ηθικής ελευθερίας. Έτσι εξηγείται και ο τίτλος του . ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ
Πολιορκημένοι και αποκλεισμένοι στο Μεσολογγι απο τις τεράστιες δυνάμεις του εχθρού και αποκλεισμένοι και στερημένοι από την τροφή, τα υλικά αγαθά , τη μαγευτική ομορφιά της Άνοιξης και γενικότερα της ζωής.
Ηθικά όμως είναι ελεύθεροι. Η πείνα και οι στερήσεις δεν τους εμποδίζουν να αγωνιστούν με αυταπάρνηση ενάντια σε όλες τις δυνάμεις του εχθρού και στις αντίξοες συνθήκες.
Διατηρούν την αξιοπρέπεια και την περηφάνια τους και παρόλο που πεινάνε και στερούνται τις χαρές της ζωής, η ψυχή τους είναι ελεύθερη και αποφασίζουν οι ίδιοι για τη ζωή τους

ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΑΚΡΑ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΣΙΩΠΗ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ
Στον κάμπο του Μεσολογγίου κυριαρχεί νεκρική σιγή. Επικρατεί ακινησία και ερημιά. Αυτή η ερήμωση παραπέμπει σε θάνατο και η νεκρική σιγή απουσία κάθε μορφής ζωής.
Είναι τόσο μεγάλη η πείνα και η απόγνωση και τόσες πολλές οι δυσκολίες που η ζωή έχει σταματήσει
ΛΑΛΕΙ ΠΟΥΛΙ, ΠΑΙΡΝΕΙ ΣΠΥΡΙ , ΚΙ Η ΜΑΝΑ ΤΟ ΖΗΛΕΥΕΙ
Μέσα στην απόλυτη σιωπή ακούμε το κελάϊδισμα του πουλιού. Το πουλί λαλεί γιατί βρίσκει σπόρο τροφής και η μάνα που πεινάει ζηλεύει το πουλί που τρώει και πετάει ξένοιαστο. Το μαρτύριο της πείνας εξαντλεί τη μάνα που δυσκολεύεται να επιβιώσει ,ενώ το πουλί επιβιώνει και πετάει ελεύθερο
ΤΑ ΜΑΤΙΑ Η ΠΕΙΝΑ ΕΜΑΥΡΙΣΕ, ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ Η ΜΑΝΑ ΜΝΕΕΙ
Παρόλο που τα μάτια που έχουν μαυρίσει από την πείνα, σε αυτά τα μάτια ορκίζεται η μάνα τον αγώνα για αξιοπρέπεια και ελευθερία
Η πείνα και οι εξωτερικές στερήσεις δεν είναι ικανές να κάμψουν το φρόνημα των Πολιορκημένων και να τους αναγκάσουν να παραδοθούν στον εχθρό και να προδώσουν τα πιστεύω τους
ΣΤΕΚΕΙ Ο ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ Ο ΚΑΛΟΣ ΠΑΡΑΜΕΡΑ ΚΑΙ ΚΛΑΙΕΙ
Κατά την πολιορκία του Μεσολογγίου βρίσκονταν σ αυτό και πολλοί Σουλιώτες. Ο Σουλιώτης στέκει «παράμερα» και κλαίει, όχι από φόβο, αλλά από φιλότιμο και πίκρα, γιατί η πείνα τον έχει αποδυναμώσει, και έχει έτσι δεν μπορεί να πολεμήσει. Δεν «κλαίει» από δειλία αλλά από περηφάνια. Η κατάσταση του Σουλιώτη πολεμιστή το ιδιο τραγική με της μάνας . Είναι καλός γιατί είναι γενναίος και ενάρετος, μάχεται ηρωικά και δε λυγίζει σε τίποτα. Όμως τώρα στέκεται παράμερα και κλαίει. Δεν είναι σε θέση να πολεμήσει πια γιατί δεν έχει άλλες δυνάμεις εξαιτίας της πείνας και της στέρησης
ΕΡΜΟ ΤΟΥΦΕΚΙ ΣΚΟΤΕΙΝΟ, ΤΙ Σ ΕΧ ΕΓΩ ΣΤΟ ΧΕΡΙ . ΟΠΟΥ ΣΥ ΜΟΥ ΓΙΝΕΣ ΒΑΡΥ ΚΑΙ Ο ΑΓΑΡΗΝΟΣ ΤΟ ΞΕΡΕΙ
Ο Σουλιώτης είναι συνομιλεί με το τουφέκι του, είναι απόλυτα ταυτισμένος με αυτό. Υπολογίζει στη δύναμη του τουφεκιού του αλλά και αυτό τώρα του είναι άχρηστο , αφού δεν έχει δυνάμεις να πολεμήσει . Η έλλειψη πολεμοφοδίων από τη μια και η σωματική εξάντληση από την άλλη κάνουν το τουφέκι περιττό, βάρος στα χέρια του πολεμιστή. Επίσης οι εχθροί γνωρίζουν την εξάντληση και την αδυναμία του, πράγμα που κάνει τη θέση των πολιορκημένων, ακόμη δυσκολότερη.
Η Μεσολογγίτισσα μάνα εκπροσωπεί τον άμαχο πληθυσμό, ενώ ο Σουλιώτης υπερασπιστής του Μεσολογγίου, τους πολεμιστές . Και οι δύο είναι πεινασμένοι και εξαντλημένοι και έχουν χάσει τις πραγματικές τους ιδιότητες: η μάνα δεν μπορεί να ταίσει τα παιδιά της και ο Σουλιώτης δεν μπορεί να πολεμήσει.
Παρόλα αυτά διατηρούν την αξιοπρέπεια, την περηφάνια και την πίστη τους στην ελευθερία