Βύρων Κατρίτσης - Καπιταλισμός για Αρχάριους και Αστυνομική Υπερεξουσία

Περίπατος σε Ευρωπαϊκή χώρα...

Πυκνοί πυροβολισμοί σκίζουν τον ουρανό. Είναι ο ήχος από το άνοιγμα αρίφνητων φιαλών σαμπάνιας σε όλη την επικράτεια. Ένας λαός με λυμένη γραβάτα και κόκκινα μάτια από τις οθόνες ή την κοκαΐνη, πρόκειται να βιώσει το πιο άγριο χανγκόβερ της ζωής του. Από την εποχή της ευμάρειας, τρέχει αλλόφρων – με δεμένα τα μάτια – σε μια νέα εποχή. Αυτή η νέα συναρπαστική εποχή έχει τα δικά της χρώματα. Το γκρι της οικονομικής καθίζησης, το μαύρο του πολύπλευρου νεοφασισμού και το κόκκινο του αίματος χιλιάδων ταλαίπωρων προσφύγων, το οποίο όμως, ευτυχώς, ξεπλένεται γρήγορα από τα κρυστάλλινα νερά της όμορφης (και πολλά υποσχόμενης για εκκωφαντική τουριστική ανάπτυξη και χρυσές ευκαιρίες) Μεσογείου.

Αν μόνο είχε κρατήσει ένα μικρό κομπόδεμα για να φτιάξει τα βασικά, εκείνα τα ωραία χρόνια, ώστε να μην ταλαιπωρείται ο λαός για ώρες στις ουρές. Ένα τυχαίο παράδειγμα είναι κι η Υγεία. Έπεσε σαν ιδέα αλλά ξεχάστηκε γρήγορα στον πυρετό του χορού στις μεγάλες πίστες και στο μεθύσι από το ούζο τους θερινούς μήνες των μπάνιων των χαζών. Αν μόνο είχε κρατήσει ένα μικρό κομπόδεμα για να φτιάξει την Παιδεία ώστε να μη χρειαστεί να πληρώνει ιδιαίτερα σε όλα τα μαθήματα, ακόμη και αν πήγαινε σε ιδιωτικό σχολείο... προετοιμαζόταν όμως για συνεχόμενες εθνικές ανατάσεις, τόσο αθλητικές όσο και καλλιτεχνικές. Έπεσε βέβαια σαν ιδέα αλλά τέτοιες σκοτούρες φάνταζαν ασήμαντες λεπτομέρειες. Αν μόνο είχε κρατήσει ένα μικρό κομπόδεμα για τους σιδηρόδρομους – σκοτώστρες και τη ρυμοτομία παραθαλάσσιων εξοχικών προορισμών. Έπεσε σαν ιδέα αλλά ήταν τέτοια η εντύπωση από τα μοντέρνα ντόπια περιοδικά που μας ξεβλάχευαν περί νέων αρρενωπών καπιταλιστικών προτύπων και περί καμακιού... που χάθηκε η ευκαιρία.

Τουλάχιστον αυτή τη φορά, έχουμε διαφόρων ειδών επιδόματα, αρχαιολατρεία, ανέφελα δελτία ειδήσεων και φουστανελική υπερηφάνεια. Έχουμε ανεργία και πολλές θέσεις εργασίας στον τουρισμό, στα χωράφια και σε άλλα κάτεργα δωδεκάωρης κακά αμειβόμενης εργασίας. Δάση δεν έχουμε αλλά αυτό είναι κάτι απαρχαιωμένο και γραφικό στη ψηφιακή εποχή. Μπορείς πανεύκολα να προσθέσεις εκ των υστέρων λίγο πράσινο σε ένα τοπίο. Νικήθηκε επιτέλους και η εκμετάλλευση της εργασίας αφού δεν πάμε πια στη δουλειά: γενηθήτω η τηλε–εργασία. Κάτι ήξεραν οι ορδές δημοσίων υπαλλήλων που ασκούσαν τη μη εργασία από τα χρόνια του Ανδρέα του εκπορθητή. Επόμενος στόχος: η ψηφιακή απεργία. Όταν υπερπηδηθεί και αυτός ο σκόπελος, θα είμαστε ανίκητοι. Ανίκητοι και ολομόναχοι σε ένα άδειο δωμάτιο. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Αρκεί γρήγορα να ξανασυνδεθούμε. Ένα μέλλον λαμπρό μας περιμένει όλους μας. Ως συνήθως. Λίγο πριν το τέλος (μας).

Αλλά γιατί να ασχολούμαστε εμείς με τέτοια θέματα; Κάποιος θα μπορούσε να πει (το μόνο εύκολο είναι κάποιος πάντα να κάνει αντίλογο), μα καλά, δουλειά τους είναι να εναντιώνονται; Δουλειά τους είναι να μπλέκονται με αυτά; Αυτοί ας φτιάξουν τις μουσικές τους κι ας τα αφήσουν στους πολιτικούς. Ας κάνουν τις πιτσιλιές τους σε τελάρα κι ας αφήσουν στην άκρη τις πολιτικές ανησυχίες. Ας γράψουν καμιά λέξη με τον πανάρχαιο τρόπο, με χαρτί και με μολύβι δηλαδή, κι ας αφήσουν επιτέλους τους δημοσιογράφους να ενημερώσουν αμερόληπτα τον λαό. Τον Ελληνικό Λαό. Ας ψηφίζουν ό,τι θέλουν και μετά ας κάνουν ότι λέει ο δημοκρατικός κόσμος (μας). Μα στο κάτω κάτω (ο αντίλογος συνεχίζεται...) ποιοι είναι αυτοί μωρέ; Ποιοι τους ακούν αυτούς; Τους έγραψε καμιά μεγάλη (πληρωμένη) εφημερίδα; Είναι στις τάσεις; Όλοι πια θα αρθρώνουν λόγο επί παντός επιστητού; Όλοι πια δικαιούνται να αλλάζουν χρώμα στη σημαία μας; Όλοι κι όλες μπορούν να φιλοτεχνούν πάνω στα θεία μας σύμβολα;

Μα πόσο γελοίο ακούγεται να πρέπει ο δημιουργός των τεχνών να υποτάσσεται στην πλειοψηφική γνώμη. Να οχυρώνεται στον αρτίστικο μικρόκοσμό του και απλά... να το βουλώνει. Να φοβάται τα υπουργεία, την αδέκαστη δικαιοσύνη και τις στέγες των γραμμάτων και των τεχνών. Άραγε είναι συνετό να κάνεις μουσική πριν ή μετά τις γνωριμίες; Είναι καλό να κολακεύεις το κοινό παραμένοντας μουγγός ή να εκφράζεις (μια οποιαδήποτε) άποψη; Να φοβάσαι τον όχλο ή να είσαι ελεύθερος; Δημιουργός σημαίνει άνθρωπος με κάποια δυσλειτουργία. Γιατί αλλιώς είναι καταναλωτής. Δημιουργοί είναι αυτοί που θέλουν να φτιάξουν εκείνον τον καλύτερο κόσμο. Μπορεί να χάσανε το δρόμο. Μπορεί να μην ξέρουν να χρησιμοποιούν συσκευές εύρεσης κατεύθυνσης, ερωτικού συντρόφου, καταλληλότερου σημείου εστίασης κτλ. Μα όλοι αυτοί που προσκυνάνε το κοινό και τρέμουν να το κοντράρουν, πώς να πάρουν φόρα για να φτάσουν στον ουρανό; Τι να τους πούνε και γιατί να τους το πούνε; Μήπως τελικά υπάρχουν δύο είδη καλλιτεχνών; Ή μόνο ένα είδος υπάρχει πραγματικά; Ή περισσότερα υπό εξαφάνιση; Όσο τα αναλογιζόμαστε αυτά, ας κάνουμε λίγο θόρυβο και καταλήγουμε μετά. Ή δεν καταλήγουμε και ποτέ. Γνώμη μας είναι να έχουμε γνώμη και μέχρι να απαγορευτεί, σκοπεύουμε να την εκφράζουμε. Αυτό είναι το ταξίδι χωρίς επιστροφή.

(Άνοιξη '24 ή '74)