filmov
tv
'Oταν αρραβωνιάζεσαι', όμιλος γυναικών ΒΩΛΑΚΑΣ ΔΡΑΜΑΣ, ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΚΑΡΑΒΑΝΙ 2023
Показать описание
Βώλακας, χωριό παραμεθόριο στους πρόποδες του όρους Φαλακρό, λίγα χιλιόμετρα από την Βουλγαρία. Χωριό με ξεχωριστή παράδοση, με εξέχουσα θέση στον πλουσιότατο χάρτη τοπικών μουσικοχορευτικών ιδιωμάτων της περιοχής της Δράμας, Ένα από τα στοιχεία που καθιστούν τον Βώλακα ξεχωριστό και η ύπαρξη γυναικείων πολυφωνικών τραγουδιών. Ο Βώλακας κατέχει ξεχωριστή θέση στον ευρύτερο χάρτη των ελλαδικών πολυφωνιών, όντας η πιο ξεχωριστή σχετική παράδοση εκτός της Ηπείρου, μαζί με κάποια χωριά της Κέρκυρας που έχουν κι εκείνα τη δική τους πολυφωνία. Παλαιότερες καταγραφές επιβεβαιώνουν την ύπαρξη γυναικείων πολυφωνικών τραγουδιών και στην Κάτω Κάρπαθο.
Ένας σημαντικός ερευνητής της πολυφωνίας του Βώλακα ήταν ο Ελβετός εθνομουσικολόγος Samuel Baud Bovy που συμπεριέλαβε σχετική αναφορά στο βιβλίο του "Δοκίμιο για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι" που εξέδωσε το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, με σημείωμα του Φοίβου Ανωγειανάκη, το 1984. ". O ερευνητής S.B.B. εικάζει συγγένεια με την πολυφωνία στην άλλη πλευρά των συνόρφων, στην παραμεθόρια Βουλγαρία, σε τούτα τα τραγούδια, με βάση τις αναλογίες τους με τον τρόπο τραγουδίσματος στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας της Μέστης (Νέστου όπως λέγεται από τους Βούλγαρους), στην άλλη πλευρά των συνόρων. Ο ερευνητής αναφέρεται στη δομή του τραγουδιού, στον τονισμό των συλλαβών με βάση τη μουσική αλλά και στο ισκοράτημα - τη δεύτερη φωνή - που δεν είναι σταθερή αλλά κινείται ανάμεσα σε τρεις τόνους (τονική, υποτονική και τρίτη βαθμίδα) σε αναλογία με τα πολυφωνικά στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Το Πολυφωνικό Καραβάνι που διοργανώνει η "Άπειρος" από το 1998 μέχρι σήμερα, έχει επισκεφτεί αρκετές φορές τον Βώλακα. Η πρώτη μας αποστολή πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2006, αποτελώντας, μάλιστα, το πρώτο εποχιακό Πολυφωνικό Καραβάνι. Σκοπός η επιτόπια έρευνα ενός τελείως ξεχωριστού πολυφωνικού ιδιώματος και η προβολή του, στο πλαίσιο του συνόλου των ελλαδικών και ελληνόφωνων πολυφωνιών που προσπαθεί να αναδείξει και να διαδόσει. Στο πλαίσιο αυτό επέστρεψε τον Μάιο του 2017, αυτή τη φορά πραγματοποιώντας επιτόπιες καταγραφές και στα χωριά στην άλλη πλευρά των συνόρων που φώτισαν τις εθνομουσικολογικές επισημάνσεις με ενδιαφέροντα τρόπο. Οι καρποί αυτής της συγκριτικής έρευνας θα κοινωνηθούν ολοκληρωμένα και τεκμηριωμένα μετά από την ολοκλήρωση της σχετικής έρευνας. Στο μεταξύ, το Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού κοινωνεί υλικά, έχοντας δημιουργήσει ιδιαίτεριο αποθετήριο για την πολυφωνία του Βώλακα και ξεχωριστή θεματική ενότητα στο κανάλι του που, κάθε τόσο, εμπολουτίζει.
Τo τραγούδι ετούτο προέρχεται από το πιο πρόσφατο Ανοιξιάτικο Πολυφωνικό Καραβάνι που ταξίδεψε στο Βώλακα Δράμας στις 6 και τις 7 Μάη 2023. Συνταξιδιώτες του, αυτή τη φορά, μόνο μέλη του πολυφωνικού συνόλου "Χαονία" που την παραμονή τραγούδησαν στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Λαϊκής Κιθάρας στη Θεσσαλονίκη και πλαισίωσαν το ταξίδι εκείνο με την πραγματοποίηση του Ανοιξιάτικου Πολυφωνικού Καραβανιού, επιστρέφοντας στον αγαπημένο Βώλακα μετά από τα δύο χρόνια της πανδημίας.
Η καταγραφή αυτή πραγματοποιήθηκε στις 7 Μάη 2023 στο αγαπημένο μας λιβάδι, κάτω από το χωριό, κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου. Είχε προηγηθεί ένα βραδινό αντάμωμα, με πολλά τραγούδια, στον ξενώνα του Βώλακα. Μαζί μας τέσσερις γυναίκες του Βώλακα που μας τιμούν με το καλωσόρισμα και το τραγούδι τους σε κάθε μας επιστροφή. Πρόκειται για τις κυρίες Πασχαλία Γιαννάκη, Ευαγγελία Σίντου, Φρειδερίκη Μπίμπαση και Αθανασία Παύλου. Ας μνημονεύσουμε την αέναη στήριξη του γιου της κυρίας Αθανασίας Μάρκου Παύλου, ακόμη και όταν δεν είναι στο χωριό, όπως σε τούτο το ταξίδι. Ο Μάρκος Παύλου, εξαίρετος γκαϊντατζής, έχει στηρίξει πολύ την προβολή της παράδοσης του χωριού του και οι ευχαριστίες μας είναι από καρδιάς, όπως και στις γυναίκες του Βώλακα που μας καλωσορίζουν κάθε φορά με τόση αγάπη.
Το τραγούδι αυτό το καταγράψαμε πρώτη φορά σε τούτο το Καραβάνι και, μάλιστα, τρεις φορές, μία την παραμονή στον ξενώνα και δύο στο λιβάδι, λόγω του ισχυρού ανέμου. Οι στίχοι του όπως καταγράφηκαν το ημερολόγιο του Καραβανιού:
¨Οταν αρραβωνιάζεσαι
και παντρεύεσαι
κι εμένα να καλέσεις
γλυκιά μ΄ αγάπη
Ούτε θα φάω καλέ
ούτε θα πίνω
εγώ θα κάτσω καλέ
σε μίαν άκρη
όπου το κέρασμά του καλέ
δε φτάνει
όπου αγάπη μου
δαδί δε φτάνει
όπου αγάπη μου
δαδί δε φέγγει
όπου τα δώρα σου καλέ
δε φτάνουν εγώ το Θεό θα παρακαλάω
κόρη να κάνεις καλέ
σένα να μοιάζει
σένα να μοιάζει καλέ
μένα να πάρει
Η επιτόπια καταγραφή πραγματοποιήθηκε με τρεις κάμερες,, ψηφιακό κασετόφωνο και χρήση ΒΟΟΜ λόγω ισχυρού ανέμου. Θα υπάρξειπεραιτέρω επεξεργασία στον ηχο. Στην καταγραφή συμμετείχαν όλα τα μέλη της "Χαονίας" που συνταξίδεψαν, ο καθένας με τη δική του συμβολή.
"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
- UNESCO 2020
Ένας σημαντικός ερευνητής της πολυφωνίας του Βώλακα ήταν ο Ελβετός εθνομουσικολόγος Samuel Baud Bovy που συμπεριέλαβε σχετική αναφορά στο βιβλίο του "Δοκίμιο για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι" που εξέδωσε το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, με σημείωμα του Φοίβου Ανωγειανάκη, το 1984. ". O ερευνητής S.B.B. εικάζει συγγένεια με την πολυφωνία στην άλλη πλευρά των συνόρφων, στην παραμεθόρια Βουλγαρία, σε τούτα τα τραγούδια, με βάση τις αναλογίες τους με τον τρόπο τραγουδίσματος στην ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας της Μέστης (Νέστου όπως λέγεται από τους Βούλγαρους), στην άλλη πλευρά των συνόρων. Ο ερευνητής αναφέρεται στη δομή του τραγουδιού, στον τονισμό των συλλαβών με βάση τη μουσική αλλά και στο ισκοράτημα - τη δεύτερη φωνή - που δεν είναι σταθερή αλλά κινείται ανάμεσα σε τρεις τόνους (τονική, υποτονική και τρίτη βαθμίδα) σε αναλογία με τα πολυφωνικά στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Το Πολυφωνικό Καραβάνι που διοργανώνει η "Άπειρος" από το 1998 μέχρι σήμερα, έχει επισκεφτεί αρκετές φορές τον Βώλακα. Η πρώτη μας αποστολή πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2006, αποτελώντας, μάλιστα, το πρώτο εποχιακό Πολυφωνικό Καραβάνι. Σκοπός η επιτόπια έρευνα ενός τελείως ξεχωριστού πολυφωνικού ιδιώματος και η προβολή του, στο πλαίσιο του συνόλου των ελλαδικών και ελληνόφωνων πολυφωνιών που προσπαθεί να αναδείξει και να διαδόσει. Στο πλαίσιο αυτό επέστρεψε τον Μάιο του 2017, αυτή τη φορά πραγματοποιώντας επιτόπιες καταγραφές και στα χωριά στην άλλη πλευρά των συνόρων που φώτισαν τις εθνομουσικολογικές επισημάνσεις με ενδιαφέροντα τρόπο. Οι καρποί αυτής της συγκριτικής έρευνας θα κοινωνηθούν ολοκληρωμένα και τεκμηριωμένα μετά από την ολοκλήρωση της σχετικής έρευνας. Στο μεταξύ, το Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού κοινωνεί υλικά, έχοντας δημιουργήσει ιδιαίτεριο αποθετήριο για την πολυφωνία του Βώλακα και ξεχωριστή θεματική ενότητα στο κανάλι του που, κάθε τόσο, εμπολουτίζει.
Τo τραγούδι ετούτο προέρχεται από το πιο πρόσφατο Ανοιξιάτικο Πολυφωνικό Καραβάνι που ταξίδεψε στο Βώλακα Δράμας στις 6 και τις 7 Μάη 2023. Συνταξιδιώτες του, αυτή τη φορά, μόνο μέλη του πολυφωνικού συνόλου "Χαονία" που την παραμονή τραγούδησαν στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Λαϊκής Κιθάρας στη Θεσσαλονίκη και πλαισίωσαν το ταξίδι εκείνο με την πραγματοποίηση του Ανοιξιάτικου Πολυφωνικού Καραβανιού, επιστρέφοντας στον αγαπημένο Βώλακα μετά από τα δύο χρόνια της πανδημίας.
Η καταγραφή αυτή πραγματοποιήθηκε στις 7 Μάη 2023 στο αγαπημένο μας λιβάδι, κάτω από το χωριό, κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου. Είχε προηγηθεί ένα βραδινό αντάμωμα, με πολλά τραγούδια, στον ξενώνα του Βώλακα. Μαζί μας τέσσερις γυναίκες του Βώλακα που μας τιμούν με το καλωσόρισμα και το τραγούδι τους σε κάθε μας επιστροφή. Πρόκειται για τις κυρίες Πασχαλία Γιαννάκη, Ευαγγελία Σίντου, Φρειδερίκη Μπίμπαση και Αθανασία Παύλου. Ας μνημονεύσουμε την αέναη στήριξη του γιου της κυρίας Αθανασίας Μάρκου Παύλου, ακόμη και όταν δεν είναι στο χωριό, όπως σε τούτο το ταξίδι. Ο Μάρκος Παύλου, εξαίρετος γκαϊντατζής, έχει στηρίξει πολύ την προβολή της παράδοσης του χωριού του και οι ευχαριστίες μας είναι από καρδιάς, όπως και στις γυναίκες του Βώλακα που μας καλωσορίζουν κάθε φορά με τόση αγάπη.
Το τραγούδι αυτό το καταγράψαμε πρώτη φορά σε τούτο το Καραβάνι και, μάλιστα, τρεις φορές, μία την παραμονή στον ξενώνα και δύο στο λιβάδι, λόγω του ισχυρού ανέμου. Οι στίχοι του όπως καταγράφηκαν το ημερολόγιο του Καραβανιού:
¨Οταν αρραβωνιάζεσαι
και παντρεύεσαι
κι εμένα να καλέσεις
γλυκιά μ΄ αγάπη
Ούτε θα φάω καλέ
ούτε θα πίνω
εγώ θα κάτσω καλέ
σε μίαν άκρη
όπου το κέρασμά του καλέ
δε φτάνει
όπου αγάπη μου
δαδί δε φτάνει
όπου αγάπη μου
δαδί δε φέγγει
όπου τα δώρα σου καλέ
δε φτάνουν εγώ το Θεό θα παρακαλάω
κόρη να κάνεις καλέ
σένα να μοιάζει
σένα να μοιάζει καλέ
μένα να πάρει
Η επιτόπια καταγραφή πραγματοποιήθηκε με τρεις κάμερες,, ψηφιακό κασετόφωνο και χρήση ΒΟΟΜ λόγω ισχυρού ανέμου. Θα υπάρξειπεραιτέρω επεξεργασία στον ηχο. Στην καταγραφή συμμετείχαν όλα τα μέλη της "Χαονίας" που συνταξίδεψαν, ο καθένας με τη δική του συμβολή.
"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
- UNESCO 2020
Комментарии