Κάλαντα Λαζάρου Βερδικούσσας - Δόμνα Μέγγα - St Lazarus carols from Thessaly Greece - Domna Megga

Показать описание

Κάλαντα Λαζάρου ( Βερδικούσσα Ελασσόνας)
Ερμηνεία: Δόμνα Μέγγα
St Lazarus Carols from Verdikoussa, Thessaly – Domna Megga

🎶 Ρυθμός: Επτάσημος 7/8 (3+2+2), εναλλασσόμενος με τετράσημο 4/4
🌿 Τόπος: Βερδικούσσα Ελασσόνας, Θεσσαλία
🧺 Έθιμο: Λαζαρίνες με βαμμένα κόκκινα καλαθάκια – παραδοσιακά κάλαντα πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα
Rhythm: Heptasyllabic 7/8 (3+2+2), alternating with 4/4
Origin: Verdikoussa, Elassona, Thessaly, Greece
Custom: "Lazarines" – young girls carrying red baskets, sing door to door on Lazarus Saturday
✍️ Στίχοι:
Ήρθ΄ ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια*
ήρθ' η Κυριακή που τρών τα ψάρια*.

Πού 'σαν Λάζαρι, πού 'σαν κρυμμένος
μες στα χάντακα*, χαντακουμένος.
Σήκου Λάζαρι και μην κοιμάσι,
ήρθι μάνα σου από την Πόλη,
σού 'φερε χαρτί* και κομπολόϊ*.

Δώστε, δώστε με, λίγο νεράκι
κι είν' το στόμα μου πικρό φαρμάκι.

Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε
κι οι φωλίτσες σας δεν τα χωρούνε,
δώστε μας και μας για να χαρούμε.

Του Λάζαρου, του Λάζαρου,
τ' αυγό στου καλαθάκι,
και άλλη πόρτα καρτιρεί
μι τουν παρά στου χέρι.

Γράψι Θόδουρο, γράψι Δημήτρη,
γράψι Λεμονιά* και Κυπαρίσση*.

Του Λάζαρου, του Λάζαρου,
στην τσέπη καρυδίτσα*,
κι στου διξύ του χέρι μου,
βάλτι μια δικαρίτσα*.

📚 Επεξηγήσεις – Λεξιλόγιο:

- Τα Βάγια: η Κυριακή των Βαΐων
- τα ψάρια: «κατάλυση ιχθύος», λαϊκή παράδοση εν μέσω νηστείας
- τα χάντακα: τα χαντάκια, τα μνήματα (αρχ. χάνδαξ)
- χαρτί: Ιερό κείμενο, όπως στα κάλαντα του Αγίου Βασιλείου γραμμένο σε βίβλο, ενώ ακόμη παλαιότερη ήταν η χρήση περγαμηνής σε ειλητάριο ( κύλινδρο ). Η χρήση παπύρου δεν ήταν διαδεδομένη λόγω μη ανθεκτικότητας στην υγρασία.
- κομπολόϊ: πιθανή αναφορά σε κομποσχοίνι
- Λεμονιά, Κυπαρίσση: γυναικείο και ανδρικό όνομα, εμπνευσμένα από τη φύση
- καρυδίτσα: καρύδι (τοπική λέξη Βερδικούσσας)
- δικαρίτσα: δεκάρα, παλιό νόμισμα με τρύπα στο κέντρο

🌄 Βερδικούσσα – Παράδοση και Τοπίο

Η γραφική Βερδικούσσα είναι χτισμένη στα Αντιχάσια, στα όρια των νομών Λάρισας, Τρικάλων και Γρεβενών. Από την κορυφή Μαμαλή, η θέα αποκαλύπτει τα Μετέωρα, τον Όλυμπο, τον Πηνειό και τον Τιταρήσιο.
Τη μέρα του Λαζάρου, τα ανύπαντρα κορίτσια του χωριού, ντυμένα με σεγκούνες, στόφες και τεπέ*, γίνονται Λαζαρίνες. Ξεκινούν από τον παπά, τραγουδούν τα κάλαντα σε όλα τα σπίτια και ανταμείβονται με αυγά, στραγάλια, καρύδια και ξυλοκέρατα (χαρούπια).
*Παραδοσιακή ενδυμασία:
- σεγκούνα: μάλλινο πανωφόρι
- στόφα: φόρεμα
- τεπές: μεταλλικό κεφαλόδεμα με φλουράκια

###Βιβλιογραφία
Δήμκας Θανάσης. Ιχνηλατώντας τη γενέθλια γη
Προφορικές πληροφορίες: Φωτεινή Σβάρνα, Ιωάννα Βάϊου

🌸 Ευχαριστούμε που τιμάτε τις παραδόσεις μας. Αν σας άρεσε το βίντεο, κάντε εγγραφή, αφήστε σχόλιο & κοινοποιήστε το!

Lazarus Carols from Verdikoussa, Thessaly
Vocals: Domna Megga
Traditional Easter Song – Northern Greece

✍️ Lyrics (Translated Title Only):
1. Lazarus has come, the Palm Sunday too
2. Where have you been, Lazarus, hidden so long?
3. Arise, Lazarus, your mother came from the City
4. Bring us water, for our mouths are bitter
5. Your hens lay eggs – give us some to rejoice
6. Write down the names of those who give
7. In our pocket a walnut, and in our hand a coin

_(Full lyrics available in original Greek in this video)

### 📚 Glossary & Cultural Notes:

- Palm Sunday (Ta Vagia): The day marking Christ’s entrance into Jerusalem
- Fish allowance: Folk tradition permits fish consumption despite the strict Lenten fast
- "Handaka": Grave (from ancient Greek *chandax*)
- Scroll or paper: Possibly religious scripture or symbolic message
- "Komboloi": Prayer rope or worry beads, may refer to *komboskoini* used in Orthodox prayer
- Names like "Lemonia", "Kyparissi": Traditional Greek names inspired by trees
- Karyditsa: Walnut in local dialect
- Dikaritsa: Old Greek coin (10 lepta), often with a hole in the center

#🌄About Verdikoussa

Verdikoussa is a picturesque mountain village nestled in the Antichasia range at the intersection of Larissa, Trikala, and Grevena regions.
From the Mamali peak, you can see the Meteora monasteries, Mount Olympus, the plain of Trikala, the Pinios river and the mythical Mount Pelion.

On Lazarus Saturday, unmarried girls known as Lazarines dress in segounes (wool capes), stofa (dresses), and tepes (head jewelry with coins), and carry red baskets. They gather under the plane trees near Prophet Elias church and begin caroling, starting from the priest’s house and moving through the village.
They are rewarded with eggs, nuts, carobs, and small coins.

Traditional Dress:

- Segouna: Woolen women’s overcoat
- Stofa: Decorative folk dress
- Tepes: Head ornament adorned with coins
- Carobs (Xylokerata): Traditional sweet pod fruit, once used as a candy or animal feed
📖Sources
Thanasis Dimkas, Tracing the Ancestral Land
Field info by: Foteini Svarna & Ioanna Vaiou
Thank you for keeping our traditions alive. If you enjoyed this video, please subscribe, comment, and share!