Αμφιλοχία

Η ιστορία της Αμφιλοχίας

Μέχρι το 1907 η Αμφιλοχία ήταν γνωστή σαν «Καρβασαράς», από το Τούρκικο «Καραβάν - Σεράι» που σημαίνει σταθμός καραβανιών. Πράγματι κατά την Τουρκοκρατία στην Αμφιλοχία διανυκτέρευαν όσοι ταξίδευαν από και προς την Ήπειρο.
Η απελευθέρωση από τους Τούρκους ήρθε το 1829 και ως συνοικισμός «Καρβασαράς» αναγνωρίστηκε το 1836, ενώ στις 7 Μαΐου έχει ήδη γίνει κοινότητα. Το 1907 μετονομάστηκε σε Αμφιλοχία και αναγνωρίστηκε σε δήμο στις 22 Μαρτίου 1946 με τον Α. Ν. 1135. Το 1915 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αμπελακίου ο οικισμός Μπούκα και αποτέλεσαν τον ομώνυμο δήμο με την πόλη της Αμφιλοχίας έως το 1999 όπου και εφαρμόστηκε το σχέδιο Καποδίστριας με την συνένωση των δήμων και των κοινοτήτων.
Την 1 Ιανουαρίου 1999 ο Δήμος της Αμφιλοχίας διευρύνεται και αποτελείται από 10 Δημοτικά Διαμερίσματα με τους Οικισμούς τους. Τα Δημοτικά Διαμερίσματα: Αμφιλοχίας (με την «πρωτεύουσα» του Δήμου Αμφιλοχία και τους Οικισμούς Λιμναία, Μπούκα και Πλατός),  Στάνου (με τον Οικισμό Στάνου), Σπάρτου (με τούς Οικισμούς Σπάρτου, Πηγαδάκι και Καλύβια), Βαρετάδας (με την Βαρετάδα), Αμπελακίου (με τους Οικισμούς Αμπελακίου, Αμφιλοχικού Άργους, Αριάδας, Κεραμιδίου και Κάμπου), Ανοιξιατίκου (με τους Οικισμούς Ανοιξιατίκου, Κατάφουρκου, Ξηρολίβαδου, Αγίας Τριάδας, Μαυρόραχης, Μονής Ρέθα, Ξηρολίβαδου, Πετράλωνα, Προφήτη Ηλία, Αγ.Τριάδα, Τσούκα, Σκρέϊκο, Τριανταφυλλούλα και Πτελέα), Κεχρινιάς (με τους Οικισμούς Κεχρινιάς Κομποθέκλας, Φαλαγγιά, Άγιοι Θεόδωροι, Μακρυχώρια, Κάναλος), Λουτρού (με τους Οικισμούς Κρίκελλος και Ξηράκια),  Βαρετάδας (με την Βαρετάδα) και Σαρδινίων (με τα Σαρδίνια και τα Καλύβια).
Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης εγκαταστάθηκαν στις παρυφές του όρους «Πλατός» (Ανατολικό τμήμα της πόλης) ερχόμενοι, λίγο πριν  την επανάσταση του 1821, από το ερημωμένο σήμερα μεσαιωνικό χωριό της Αμβρακιάς – που βρίσκεται δύο χλμ. δυτικά από το βόρειο άκρο της λίμνης Αμβρακίας και πάρα πολύ κοντά στην Αμφιλοχία – το οποίο καταστράφηκε μάλλον το 1825. (Δεν υπάρχει γνωστός βιβλιογραφικός συσχετισμός με την Αμβρακία της Άρτας και το άλλο συνώνυμο χωριό που βρίσκεται στην ορεινή Τριχωνίδα).