097 Lędzianie, Lęchowie, Lasi: zanim Słowian lechickich nazwano Polakami

preview_player
Показать описание
Bezpośrednio po męczeńskiej śmierci św. Wojciecha w 997 r., jeszcze przed zjazdem gnieźnieńskim w 1000 r., kiedy to Bolesław Chrobry został zapewne wyniesiony do godności współcesarza rzymskiego przez Ottona III, elity państwa na Słowiańszczyźnie, podjęły w chrześcijańskiej Europie akcję promocji nazwy dla tego rosnącego w siłę państwa. Jego mieszkańcy mieli być odtąd znani jako Palanie, Polanie, z czasem Polacy. Od nazwy tej bez trudu urobiono łacińską nazwę kraju: Palania, Polania, Polonia, nazwa w języku słowiańskim powstała od przymiotnika etnicznego „polski” jako Polska ziemia, Polsko.

Przez kolejne wieki nazwa ta miała identyfikować mieszkańców państwa, gdzie rządziła dynastia polska, od XVI wieku zwana piastowską, oraz wiernych prowincji kościelnej utworzonej w 1000 r. ze stolicą w Gnieźnie, której poddane były diecezje biskupie o zmiennej liczbie i zmiennych granicach. Nazwa ta rozpowszechniła się zatem przede wszystkim w kierunku zachodnim i południowo-zachodnim, w kręgach łacińskiego chrześcijaństwa, ujętego w uniwersalistyczny system władzy cesarskiej i papieskiej.

Natomiast wśród północnych, wschodnich i południowo-wschodnich sąsiadów Polski nazwa ta rozpowszechniała się z trudem, w późniejszym okresie, lub też w ogóle nie została oficjalnie zaakceptowana. Stało się tak dlatego, że w językach tych ludów istniał już inny desygnat na określenie kraju i jego mieszkańców, zanim w roku 998 i 999 rozpoczęła się akcja promocyjna nazw Polanin – Polonia. Inaczej niż dla Europy Zachodniej, której w opisie świata przez długie wieki wystarczał termin ogólny Słowianie – Słowiańszczyzna i gdzie do wyjątków należały takie osoby jak tzw. Geograf Bawarski, które chciały przeniknąć do Słowiańszczyzny i wniknąć w jej wewnętrzną strukturę, dla mieszkańców Europy Środkowej i Wschodniej od samego początku istniała konieczność wyodrębniania poszczególnych regionów tejże Słowiańszczyzny, ponieważ albo sami byli częścią świata słowiańskiego, albo sąsiadowali z jakimiś jej częściami i racją politycznego bytu było orientowanie się w tym świecie.

Ci wszyscy mieszkańcy Europy Środkowej i Wschodniej używali na określenie mieszkańców ziem polskich nazwy – Lędzianie lub formy skróconej, zgrubiałej i poufałej zarazem Lę(d)chowie, Lęchowie, a od XI wieku Lechowie, Lachowie.

#średniowiecze #historiapolski #słowianie #polacy #lędzianie #lachowie #lasi #rusowie #konstantynporfirogeneta #josippon #nestor #słowiańszczyzna

Комментарии
Автор

25:41 tu skończyłem, bo wykład tak ciekawy, że chcę go sobie rozłożyć w czasie. Pana wykłady są wzorem tego, jak powinno się szerzyć wiedzę w sposób poglębiony, ale równocześnie przystępny. Bardzo dziękuję!

igorzalevski
Автор

Dziękuję za kolejny ciekawy wykład. Tego mi brakowało przez ostatnie kilka dni :)

ilcattivo
Автор

Dziękuję za kolejny pasjonujący wykład. Pozdrawiam.

MILCZAR
Автор

Dobry materiał świetnie się oglądało. Pozdrawiam 👍👍👍

LekarzZArabi
Автор

Bardzo ciekawy materiał i analiza. Polecam wszystkim do tego "Kronikę Słowian" t. 1-3 Witolda Chrzanowskiego. Autor znakomicie opisuje powiązania między Polanami Kijowskimi, Lędzianami i Polanami Wielkopolskimi. Poza tym, ciekawie omawia zależność między Rzeszą Wielkomorawską a Państwem Mieszka. Trzy tomy pisane dawno temu, ale warto wydać parę złotych i poświęcić trochę czasu na przeczytanie. Pozdrawiam

Lendan-eo
Автор

Świetny wykład Panie Profesorze. Dokładnie w tym kierunku poszedłem ze swoimi skromnymi rozważaniami po wysłuchaniu wcześniejszych audycji o Lugiach czy też o Litzikawikach. Ponadto również epizod postaci trójgłowego boga Lugha może wskazywać na jakąś kontynuację kulturową. A może Polak to Po-lach, czy też Polanie to skrócona dla wygody wersja Polędzianie, czyli "następcy" Lędzian. Podążajac za badaniami archeologów widać, że ekspansja tzw Piastów przebiegała od północnego wschodu w stronę Wielkopolski. Najwczesniejsze potwierdzone ślady sięgają Kalisza, ale może przybyli z jeszcze dalszego północnego wschodu, właśnie z terenów Lędzian🤔. Tak sobie tylko gdybam swoim rozumem laika, aczkolwiek pasjonata wczesnosredniowiecznej historii ziem polskich.

lukezenon
Автор

czy mógłby Pan dla nas zebrać nazwy geograficzne gór, rzek itp z podaniem źródła, tzn czy nasze nazwy geograficzne ( podobno najbardziej trwałe i niezmienne), pochodzą od rdzenia germańskiego, słowiańskiego, może jeszcze wcześniejszego? Dla mnie jest fascynujące, że Odra, Wisła, Bieszczady to nazwy bardzo, bardzo zamierzchłe.

tomaszwojewodzki
Автор

Ciekawie Pan zracjonalizował zaproponowaną przeze mnie wersję. Zastanawiam się czy nie przeprowadza Pan pouczającego eksperymentu nawiązującego trochę do afery Sokala. Dziękuję

JanMoniak
Автор

Witam, bardzo wielka wiedza, bardzo ciekawa historia plemion Polskich właściwie Lechickich, moje pytanie czy nazwa Polska jest właściwa?.Plemion słowiańskich było znacznie więcej, północ dzisiejszej Polski jest bardziej zróżnicowana, badając genetykę dzisiejszej ludności, wielki wkład miały Ludy Germańskie, centralna Polska czy południowa Polska różnią się jeżeli chodzi o haplogrupy.

danielrenowski
Автор

Jest jeszcze Leasir w Islandzkich sagach

djakmalinakot
Автор

Dziękuję bardzo za kolejną ucztę wiedzy:) Po wysłuchaniu kolejnej pasjonującej audycji przyszła mi do głowy dość kontrowersyjna myśl. Czy możliwe jest, że nazwa Lachy, Lędzianie, a może nawet imię Lech i może wywodzące się od niego Leszek ma tą samą genezę co nazwy Walia, Walonia, Wołosi, Włosi, a więc jest to germańskie określenie obcych z pogranicza, pochodzące z rdzenia "walh"? Skoro plemiona germańskie określały tak pograniczne niegermańskie ludy romańskie lub celtyckie, to może określały też tak co niektórych Słowian?
Wystarczyłoby odrzucić pierwszą sylabę jak "wa-", albo "wo-", i na przykład z początkowych "Walachów", możemy mieć "Lachów", a "Walech" ( może germańskie określenie cudzoziemca) mógł się zmienić w Lecha, a potem może nawet w Leszka. Podobnie "Lędzianie", mogli być pierwotnie "Walędzianami".
Wiem, że jest to dość śmiała i dla wielu niewygodna myśl, ale przecież obok Słowian na terenie Polski mieszkały też plemiona germańskie, chociażby Goci, którzy zostawili między innymi kamienne kręgi na Pomorzu. Dawna germańska nazwa obcych mogła być potem zaadaptowana przez Słowian jako nazwa własna. Pozdrawiam, miłego tygodnia!

witoldptak
Автор

Rodzina mojej Mamy pochodzi z Żelechowa kiedyś znaczące miasto na drodze Warszawa Lublin. Jak byłem mały pytałem się cioci która znała z grubsza historię tych ziem. W jej legendzie na początkach Państwa Polskiego na ówczesnych mieszkańców Żelechowa Napadly i spalili znaczący w ówczesnych czasach gród ufortyfikowany i wymordowali część starszyzny i porwali w niewolę dzieci.Duktem szli Żydzi i napotkali spalony gród i płakali nad mieszkańcami Żal- Lachów.po latach przekształciło się na Żelechów. Panie Goscislawie gdyby znał pan jakieś latopisie o genezie nazwy Żelechów byłby to piękny prezent dla Cioci która jest seniorka słusznego wieku
Z góry Bardzo Dziękuje. Kamil O.

kamilolszewski
Автор

Kolejny świetny wykład.
Proszę powiedzieć w jakiej sadze nordyckiej użyto terminu "Lessir" dla Polski, moje poszukiwania spaliły się na panewce. Pozdrawiam

arturhashmi
Автор

Lędzianie oznacza dosłownie miejscowi albo tutejsi i tak sami siebie nazywali mieszkańcy ziem polskich, niezależnie jak ich na siłę nazywali geografowie i historycy. Lędź i ląd oznacza całą zamieszkaną przez dany lud okolicę. Germańskie land znaczy mniej więcej to samo. Dojczland można wywieśc w podobny sposób i nie tylko.

wodzimierzurban
Автор

A lec polec legnąć (lygnąć sie po śląsku) czyli osiedlić się na pewnej (nowo przyswojonej rolniczo) ziemi? No właśnie o Lugiach już nie raz pisaliśmy, że musi być jakaś kontynuacja, zwłaszcza widły południowej Wisły i stare osadnictwo na Ziemi Sandomierskiej i części Małopolski.

mariuszmajor
Автор

Jak zapisaliby by w starożytności imię Łęcz ? inny trop : plechaty to po czesku łysy, z Łysogór w górach starych gdzie szczyty gór specjalnie karczowali ( te leżące w linii prostej i w równej odległości) by w dniach równonocy odprawiać swoje obrzędy i rozpalać ogniska

ciferusbux
Автор

Mam pytanie dotyczące tezy o pochodzenia Lachów od Lugiów. Czy jeżeli doszło do zmieszania to czy język polski nie powinien mieć znacząco więcej zapożyczeń z germańskiego z tamtego wczesnego okresu niż na przykład język czeski?

Wojtek-fdtb
Автор

Kurcze, ten głos brzmi jakoś znajomo🤔Monomyth?

elfik
Автор

Dziś mamy temat najważniejszy w wykładach.Będąc mieszkańcem wschodniej Wielkopolski proponuje Lędzianie byc może od Lądu, gdzie znajduje się gród, nie tylko klasztor.Jest to teren zalewowy Warty.Pozniej jak ta grupa podbila Gniezno, lub go przejęła z górą Lecha . Być może wtedy stali sieLechitami.Polanie to można to interpretować tak jak Polechy czyli po lachach.Zyli na polanach lub polasach, ale biorąc pod uwagę, ze już było tu dużo terenów rolniczych .Oni żyją na po lach.Lach ziemi Łach.Lechici dzielili sie na lesnych i pollannych.Polano też używali ci co sygnały ogniem dawali np wici.Nie daleko mamy Licheń od Licha ducha tamtej ziemi.Polacy są po lachach, po lechach bo to Polanie, którzy byli z Lądów, żyli na wyspach i podbijali farmerów i snuli wielkie plany.ps Dzięki za pomoc w sprawie Wrząśnika.Okazalo się, że byl taki zespół ludowy gdzie babcia śpiewała.Polecam ziemię Piastowska.Są tam opracowania moich terenów.Od profesora proszę o jakieś kontakt to bym zorganizowal wykład dla trzeciego wieku w Bibliotece w przyszłym roku.pozd

tomaszwesoowskifromlechist
Автор

Czy Lędziny w województwie śląskim mają coś wspólnego z Lędzianami?
Tzn. czy nazwa miejscowości może być związana z plemieniem Lędzian?

furiousjeepmechanic