Walking in Drama (part 1) (27-8-2023)

Α' ΜΕΡΟΣ: ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ - ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ - ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΡΕΝΩΝ - ΠΛΑΤΕΙΑ ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΩΝ(Πρώτη πλατεία)

Στην αρχή ήταν το Χάος. Μετά η Δράμα. Εκεί έζησα από το 1954 ως τον Ιούλη του 1965. Από δυόμισι ως δεκατρεισήμισι χρόνων.
Φτωχικά ως άθλια τα σπίτια τότε, με λίγα που έφερναν προς τον νεοκλασικισμό ή τον εκλεκτικισμό. Ακόμη λιγότερα τα λαμπρά κτήρια και 2-3 τα εντυπωσιακά αγάλματα. Δρόμοι με κυβόλιθους ή λιθόστρωτοι, λίγοι με άσφαλτο κακής ποιότητας, οι περισσότεροι ήταν χωμάτινοι. Υπήρχε, ωστόσο, ένας πραγματικά πολύ ωραίος δρόμος με πανύψηλα δέντρα δεξιά και αριστερά, από το Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι την κεντρική πλατεία της Ελευθερίας, που όμως χαλάστηκε στο όνομα του εκσυχρονισμού γύρω στα 1963. Πάρκα μάλλον αφημένα στην τύχη τους, όπως και η περιοχή με τα νερά της Αγίας Βαρβάρας.
Θυμάμαι την πόλη κυρίως με καταχνιά και με βροχή, αλλά και με κάποιες εκθαμβωτικά φωτεινές ανοιξιάτικες μέρες με τα δέντρα γεμάτα άνθη, καθώς και καλοκαίρια μ' έναν καύσωνα τρυφερό σαν χάδι, διαφορετικό απ' οπουδήποτε αλλού. Απ' το φθινόπωρο μου μένει, ακόμη, η δροσερή μυρωδιά της σκαμμένης γης και του φρεσκοκομμένου ξύλου. Η μνήμη βέβαια είναι πάντα επιλεκτική, έτσι;
Σ' αυτήν εδώ, λοιπόν, την πόλη με ακούμπησαν τα χέρια του Ήλιου, καθώς εδώ άρχισα να καταλαβαίνω τον κόσμο γύρω μου, τον μικρό και τον Μέγα!
Και ο ήχος των νερών της επανέρχεται σαν μουσική κάθε τόσο μέσα μου!
(Παναγιώτης Γιαννούλης.
- Βοηθός στη βιντεοσκόπηση Βάσω Κεραμέα)
*******
1.
Κάθε τόσο ξαναγυρίζω εκεί,
ας ρίχνουν πέτρα οι άλλοι πίσω τους
κι ας τη μισούν για την αδράνεια και τη λάσπη της.
Εγώ την αγαπώ για την επίμονη βροχή της,
για τα νεκρά της καπνομάγαζα,
για τα σοκάκια τα στενά με τις ροδιές. […]

2.
[…] Κανένας δεν το ξέρει εδώ απ’ τους θαμώνες,
γιατί προτίμησα ετούτη τη γωνιά,
το καφενείο του Τάσου Μπέλλη.
Κανείς δεν ξέρει πως περνούσε κείνη απ’ έξω
− κάποτε −
κρατώντας γιασεμί στο χέρι.

3.
Σ’ αυτή τη γειτονιά μεγάλωσα
όπως ένα σκυλί του δρόμου.
Οι χρόνοι ήταν μίζεροι.
Οι άνθρωποι βουβοί από την προσφυγιά·
από το πρωί και ως το βράδυ ήταν στην αγορά για το ψωμί.
[…] Η σάκα των βιβλίων τους ραμμένη από τη μάνα τους
μ’ ένα παλιό κομμάτι ύφασμα που βρήκε κάπου.
Με τα μαλλιά τους περίτεχνα ατημέλητα.
Με τόπι φτιαγμένο από κουρέλια το παιχνίδι τους.
[…] Σ’ αυτή τη γειτονιά η χαρά
ποτέ δεν ήρθε να χτυπήσει τις πόρτες των σπιτιών της.
Η γειτονιά αυτή είχε και το επίσημο όνομά της
"Προσφυγικός Συνοικισμός Περιθάλψεως Δράμας"
Εύκολα την αναγνώριζε κάποιος από την ομοιόμορφη
σειρά των μονώροφων σπιτιών της.
Από το καταπονεμένο προφίλ των ανθρώπων της.
[ ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ (1928-2017), περιοδικό "Δίοδος", τεύχος 7, Νοέμβριος 2014]

ΔΙΑΔΡΟΜΗ:
00:00 Σιδηροδρομικός Σταθμός (ανηγέρθη 1895)
04:36 Πλατεία Σιδηροδρομικού Σταθμού
05:37 Οδός Εθνικής Αμύνης
11:27 Διασταύρωση με οδούς Θεμιστοκλέους και 1ης Ιουλίου
11:32 Διοικητήριο (δεξιά)
14:17 Πάρκο Κυπρίων αγωνιστών
18:15 Παλιό παγοποιείο
21:44 Μνημείο θυμάτων Βουλγάρων φασιστών(ανηγέρθη 1945)
24:50 Δημοτικός κήπος
25:40 Άγαλμα της Ελευθερίας(αποκαλυπτήρια 1952)
35:38 Πλατεία Ελευθερίας(διαμορφώθηκε 1915)
37:58 Οδός Αγίας Σοφίας
38:40 Οδός Μεγάλου Αλεξάνδρου
39:39 Κτήριο Εθνικής Τράπεζας(ανηγέρθη 1933)
42:54 Οδός Λάμπρου Λαμπριανίδου
43:35 Δικαστικό Μέγαρο-Πλατεία Δικαστηρίων
44:50 Οδός Μεγ. Αλεξάνδρου
45:29 Οδός Διρφύος
46:02 Οδός Βαρδουσίων
46:30 Οδός Γρανικού
47:21 Οδός 19ης Μα'ί'ου(κάλυψη ξεροχείμαρρου "Τσάι"-1965)
48:19 Οδός Αγίας Σοφίας
50:31 Πλατεία Ελευθερίας
51:23 Ναός Αγίου Νικολάου (πρ.τζαμί-ανηγέρθη περ. 1500)
53:17 Οδός 19ης Μα'ί'ου
54:14 Οδός Ελευθερίου Βενιζέλου
56:10 Πρώην οθωμανικά χάνια και μετά πανδοχεία "Ζίχνη" κ' "Καραϊσκάκης"
57:33 Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών(ανηγέρθη α' μισό 14ου αι.)
58:41 Πρώην ξενοδοχείο "Κεντρικόν"(ανηγέρθη 1908)
59:07 Ιστορικό πρώην καφενείο "Ελευθερία"(ανηγέρθη 1907)
1:00:40 Παλιός Μητροπ. ναός Εισοδίων Θεοτόκου (ανηγ.18ο αι.)
1:02:29 Νέος Μητροπ. ναός Εισοδίων της Θεοτόκου(ανηγ. 1974)
1:05:07 Κιν/φος "Ολύμπια"(πρ. καπνομάγαζο-ανηγέρθη 1920)
1:08:40 Πρώην κλινική Κελέκη (ανηγέρθη 1932)
1:12:20 Μητροπολιτικό Μέγαρο
1:12:47 Μνημείο μνήμης μικρασιατικής καταστροφής(ανηγ. 2009)
1:14:30 Ανδριάντας Χρυσοστόμου Σμύρνης (αποκαλυπτήρια 1959)
1:16:07 Εκπαιδευτήρια (Πάνω Σχολείο) (ανηγέρθη 1908)
1:18:16 Εκπαιδευτήρια (Κάτω Σχολείο)
1:23:10 Οδός Αγίου Χρυσοστόμου
1:26:35 Πάρκο
1:28:26 Οδός Ιουστινιανού
1:28:42Μονώρ.σπίτια συνοικ. περίθαλψης προσφύγων/ανηγ. 1925
1:30:20 Οδός Μακεδονομάχων
1:32:55 Γυμνάσιο Αρρένων (ανηγέρθη 1935)
1:33:50 Οδός Ιουστινιανού (από γωνία με οδό Μακεδονομάχων)
1:36:25 Πλατεία Ιερολοχιτών (Πρώτη πλατεία)