filmov
tv
Καμηλιέρικο Ζεϊμπέκικο 19αι Ανέκδοτο - παραδοσιακό | Απόδοση - Σταύρος Κουρούσης
Показать описание
Το παρόν βίντεο αποτελεί μια μικρή αναφορά στους πρώτους μπουζουξήδες της φυλακής, οι οποίοι δημιούργησαν ένα ξεχωριστό είδος τραγουδιού τοποθετώντας ταυτόχρονα τις βάσεις για το μετέπειτα νεότερο ελληνικό λαϊκό τραγούδι, με κυρίαρχο όργανο το μπουζούκι.
Κατά τις τρεις πιθανώς τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, η σμίξη της μικρασιατικής παράδοσης με το πρώιμο τραγούδι της φυλακής, γεννάει ένα είδος που ήταν βασισμένο στην παραδοσιακή και στην περιθωριακή στιχοπλοκία, με αποκλειστικότητα τον ζεϊμπέκικο χορό, ο οποίος έως την περίοδο εκείνη δεν υπήρξε ιδιαιτέρως δημοφιλής στα αστικά κέντρα, παρά περισσότερο στις νησιωτικές περιοχές και στα μικρασιατικά παράλια.
Αυτά τα βγάζανε οι μάγκες. Σε διάφορους σκοπούς βάζανε λόγια δικά τους και λέγανε, να πούμε "μέσα στον ήλιο ένα σκολειό", "ένα δεντρί που οι κλώνοι του δεν ανθίζουν", τον "Γάλιγάλη", λέγανε της φυλακής λόγια, με σκοπούς δικούς της. Κι εμείς τ’ ακούγαμε απ’ αυτούς και τα παίζαμε…
(Στέλιος Κερομύτης, από αφήγηση του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο)
Στο βίντεο (1.00), εμφανίζεται ο πρωτοπόρος Συριανός μπουζουξής Μιμίκος Μπογιατζής, ο οποίος έμαθε το όργανο στο Παλαμήδι στα τέλη του 19ου αιώνα και υπήρξε από τους ιδρυτές της Πειραιώτικης «Μάγκικης» σχολής.
Έχοντας ως βάση το μουσικό αυτό ντοκουμέντο, διαπιστώνουμε την διαδρομή και τον τρόπο με τον οποίο η μικρασιάτικη παράδοση αφομοιώθηκε από τα άτομα του περιθωρίου. Συγκεκριμένα, οι δύο πρώτες «πάρτες» (μέρη) του σκοπού, αποτελούν πιθανότατα την πρώιμη εκδοχή στην οποία στηρίχθηκαν άλλες μετέπειτα δημιουργίες του περιθωρίου, όπως τα: "Τώρα τα παίρνω", "Αντιλαλούν οι φυλακές", "Τα δυό σου χεροπάλαμα", "Μέσα τη περνάμε φίνα", κ.ά. Η τρίτη «πάρτα», αποτελεί συγγενή μελωδία προς το γνωστό Σμυρναίικο συρτό, "Σμυρνιά μου το φακιόλι σου". Λιγοστά τα τραγούδια που διασώζονται, είτε μέσω της προφορικής παράδοσης, είτε λόγω της δισκογραφίας 78 στροφών όπου αρχικά καταγράφηκαν. Το 1927 τα παραδοσιακά "Μάγκικα" τραγούδια εντάχτηκαν από τις δισκογραφικές εταιρείες (με σκοπό την προώθηση τους στο κοινό), σε μία ενιαία κατηγορία με τα νεότερα λαϊκά μικρασιάτικα τραγούδια, που έφερε την ονομασία «Ρεμπέτικα».
Με την πάροδο των χρόνων και την εκβιομηχάνιση της μουσικής από τις δισκογραφικές εταιρείες γραμμοφώνου, πολλά από τα παραδοσιακά τραγούδια της φυλακής και του περιθωρίου, θα χαθούν με τους τελευταίους εκπροσώπους αυτής της σχολής. Οι δημοφιλέστεροι μπουζουξήδες υπήρξαν οι: Νίκος Σκριβάνος, Γιάννης Μιχαλαρέας η Γυαλιάς, Απόστολος Ζυμαρίτης, Χαρίλαος Κερομύτης, Μιχάλης Ρεγγίνας, Γιώργος Μπάτης, Σωτήρης Γαβαλάς η Μεμέτης, κ.ά.
Το κομμάτι "Καμηλιέρικο", περισυνέλλεξε ο μουσικός Γιώργος Χατζημιχελάκης κατά την δεκαετία του '70, από τον παλαιό Πειραιώτη μπουζουξή Πέτρο Τζιέρη, ξάδερφο του γνωστού μπουζουξή - συνθέτη, Δημήτρη Γκόγκου ή Μπαγιαντέρα.
Στην παρούσα ηχογράφηση γίνεται χρήση του κουρδίσματος «Καραντουζένι» (ΡΕ-ΣΟΛ-ΛΑ), στο οποίο εκτελούνταν αρχικά ο σκοπός.
Η αναφορά αυτή είναι στα πλαίσια μια μακρόχρονης υπό έκδοση μελέτης του ερευνητή Σταύρου Κουρούση, με θέμα το «αδέσποτο» τραγούδι του περιθωρίου (τέλη 19ου αιώνα - αρχές 20ου).
Μπουζούκι κατασκευής Αναστάσιου Σταθόπουλου (1912, Νέα Υόρκη)
Εκτέλεση: Σταύρος Κουρούσης
Video edit: Κώστας Ραυτoγιάννης
Κατά τις τρεις πιθανώς τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, η σμίξη της μικρασιατικής παράδοσης με το πρώιμο τραγούδι της φυλακής, γεννάει ένα είδος που ήταν βασισμένο στην παραδοσιακή και στην περιθωριακή στιχοπλοκία, με αποκλειστικότητα τον ζεϊμπέκικο χορό, ο οποίος έως την περίοδο εκείνη δεν υπήρξε ιδιαιτέρως δημοφιλής στα αστικά κέντρα, παρά περισσότερο στις νησιωτικές περιοχές και στα μικρασιατικά παράλια.
Αυτά τα βγάζανε οι μάγκες. Σε διάφορους σκοπούς βάζανε λόγια δικά τους και λέγανε, να πούμε "μέσα στον ήλιο ένα σκολειό", "ένα δεντρί που οι κλώνοι του δεν ανθίζουν", τον "Γάλιγάλη", λέγανε της φυλακής λόγια, με σκοπούς δικούς της. Κι εμείς τ’ ακούγαμε απ’ αυτούς και τα παίζαμε…
(Στέλιος Κερομύτης, από αφήγηση του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο)
Στο βίντεο (1.00), εμφανίζεται ο πρωτοπόρος Συριανός μπουζουξής Μιμίκος Μπογιατζής, ο οποίος έμαθε το όργανο στο Παλαμήδι στα τέλη του 19ου αιώνα και υπήρξε από τους ιδρυτές της Πειραιώτικης «Μάγκικης» σχολής.
Έχοντας ως βάση το μουσικό αυτό ντοκουμέντο, διαπιστώνουμε την διαδρομή και τον τρόπο με τον οποίο η μικρασιάτικη παράδοση αφομοιώθηκε από τα άτομα του περιθωρίου. Συγκεκριμένα, οι δύο πρώτες «πάρτες» (μέρη) του σκοπού, αποτελούν πιθανότατα την πρώιμη εκδοχή στην οποία στηρίχθηκαν άλλες μετέπειτα δημιουργίες του περιθωρίου, όπως τα: "Τώρα τα παίρνω", "Αντιλαλούν οι φυλακές", "Τα δυό σου χεροπάλαμα", "Μέσα τη περνάμε φίνα", κ.ά. Η τρίτη «πάρτα», αποτελεί συγγενή μελωδία προς το γνωστό Σμυρναίικο συρτό, "Σμυρνιά μου το φακιόλι σου". Λιγοστά τα τραγούδια που διασώζονται, είτε μέσω της προφορικής παράδοσης, είτε λόγω της δισκογραφίας 78 στροφών όπου αρχικά καταγράφηκαν. Το 1927 τα παραδοσιακά "Μάγκικα" τραγούδια εντάχτηκαν από τις δισκογραφικές εταιρείες (με σκοπό την προώθηση τους στο κοινό), σε μία ενιαία κατηγορία με τα νεότερα λαϊκά μικρασιάτικα τραγούδια, που έφερε την ονομασία «Ρεμπέτικα».
Με την πάροδο των χρόνων και την εκβιομηχάνιση της μουσικής από τις δισκογραφικές εταιρείες γραμμοφώνου, πολλά από τα παραδοσιακά τραγούδια της φυλακής και του περιθωρίου, θα χαθούν με τους τελευταίους εκπροσώπους αυτής της σχολής. Οι δημοφιλέστεροι μπουζουξήδες υπήρξαν οι: Νίκος Σκριβάνος, Γιάννης Μιχαλαρέας η Γυαλιάς, Απόστολος Ζυμαρίτης, Χαρίλαος Κερομύτης, Μιχάλης Ρεγγίνας, Γιώργος Μπάτης, Σωτήρης Γαβαλάς η Μεμέτης, κ.ά.
Το κομμάτι "Καμηλιέρικο", περισυνέλλεξε ο μουσικός Γιώργος Χατζημιχελάκης κατά την δεκαετία του '70, από τον παλαιό Πειραιώτη μπουζουξή Πέτρο Τζιέρη, ξάδερφο του γνωστού μπουζουξή - συνθέτη, Δημήτρη Γκόγκου ή Μπαγιαντέρα.
Στην παρούσα ηχογράφηση γίνεται χρήση του κουρδίσματος «Καραντουζένι» (ΡΕ-ΣΟΛ-ΛΑ), στο οποίο εκτελούνταν αρχικά ο σκοπός.
Η αναφορά αυτή είναι στα πλαίσια μια μακρόχρονης υπό έκδοση μελέτης του ερευνητή Σταύρου Κουρούση, με θέμα το «αδέσποτο» τραγούδι του περιθωρίου (τέλη 19ου αιώνα - αρχές 20ου).
Μπουζούκι κατασκευής Αναστάσιου Σταθόπουλου (1912, Νέα Υόρκη)
Εκτέλεση: Σταύρος Κουρούσης
Video edit: Κώστας Ραυτoγιάννης