37. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι.

Οι Βαλκανικοί πόλεμοι ανοίγουν τον χορό των πολεμικών αναμετρήσεων της χώρας στον 20ο αιώνα. Πρόκειται για μια κρισιμότατη περίοδο της ελληνικής ιστορίας η οποία μένει ως συνήθως μόνο επιφανειακά γνωστή όσον αφορά τους ενήλικες και χαρακτηρίζεται από θρίαμβο και καταστροφή.

00:00 Εισαγωγή
00:20 Ιστορική Πηγή
00:36 Η Βαλκανική Συμμαχία.
02:03 Ο Αναπόφευκτος Βαλκανικός Πόλεμος.
03:52 Η Ελλάδα στον Πόλεμο
05:30 Ένας Θρίαμβος και ένας Νέος Πόλεμος.
07:03 Τα όπλα δεν σίγησαν ακόμη…
07:58 Τίτλοι τέλους.

Στο άκρως εύστοχο και εξαιρετικότατο βιβλίο του Στάθη Καλύβα, Καταστροφές και Θρίαμβοι, αντιπαραβάλλεται συνεχώς ένας κύκλος θριάμβων και καταστροφής στην ελληνική ιστορία. Ο συγγραφέας μας παρουσιάζει συνέχεις εναλλαγές της χώρας μας, από το ναδίρ στο ζενίθ. Είναι ένα βιβλίο το οποίο παρουσιάζει έξοχα αυτή την εναλλαγή, διότι θέλει να περάσει ένα διαφορετικό μήνυμα στον Έλληνα αναγνώστη.

Στην χώρα μας, καθημερινά, όλοι ερχόμαστε σε επαφή με τα κακώς κείμενα και τις ατέλειες της. Έχουμε την τάση ως λαός, χωρίς απαραίτητα να είμαστε μοναδικοί σε αυτό, να προσδίδουμε έντονο αρνητισμό και να ισοπεδώνουμε τα πάντα όταν μας απασχολεί το κράτος, αρκετά συχνά βαπτίζοντας ανθρώπους και καταστάσεις στην κολυμπήθρα του Σιλωάμ ενώ ταυτόχρονα υποδεικνύοντας τους υπαίτιους, πάντοτε κατά τις πολίτικες μας απόψεις. Κυριαρχεί ένας τρομακτικός ισοπεδωτικός αρνητισμός και μια αδιανόητη και συνάμα ( για εμένα τουλάχιστον) εκνευριστική και αμαθής κριτική, εμποτισμένη με λαϊκισμό και υποκρισία, όσον αφορά την οπτική μας για το κράτος μας. Συνεχώς τονίζουμε τις ατέλειες, τις αδυναμίες και τις καταστροφές, μονίμως αποσιωπώντας τα κατορθώματα του.

Η νέα σεζόν του καναλιού ξεκίνησε με ένα κράτος πάμφτωχο, αδύναμο, ανίκανο, απαίδευτο. Η Ελλάδα του 1830 ήταν ένα ασήμαντο και χρεωμένο κρατίδιο, με ανύπαρκτη οικονομία και ανάπτυξη, του οποίου οι πολίτες αγνοούσαν την κληρονομιά τους σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι ξένοι έπρεπε να τους την διδάξουν, και το οποίο εξουσίαζαν εξωτερικές δυνάμεις σε μεγάλο βαθμό.

Οι Βαλκανικοί πόλεμοι είναι η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Ελληνισμού από την εποχή εκείνη στο στρατιωτικό τομέα και έρχεται μόλις 15 έτη ύστερα από μια διεθνή γελιοποίηση. Το 1913 , μόλις 83 χρόνια ύστερα από την απελευθέρωση η Ελλάδα διπλασιάζει τα εδάφη της, κερδίζει το Μακεδονικό ζήτημα και αναδεικνύεται σε σημαντικότατη δύναμη. Ποιος θα περίμενε τέτοια εξέλιξη για το κρατίδιο εκείνο;

Και όμως ο σημερινός Έλληνας αγνοεί τις μεγάλες επιτυχίες της χώρας, ή χειροτέρα, τις θεωρεί δεδομένες. Για τους λόγους αυτούς είναι απολύτως απαραίτητο να είμαστε δίκαιοι απέναντι στην κριτική μας για το ελληνικό κράτος. Πως μπορούμε εμείς να συγκριθούμε με μεγάλα και επιτυχημένα κράτη όπως η Γαλλία ή η Βρετάνια, όταν η δική μας αφετηρία ήταν το απόλυτο μηδέν το 1800 ενώ εκείνα υπήρξαν αυτοκρατορίες που μεσουρανούσαν για αιώνες; Πόσο άδικη σύγκριση είναι αυτή, σαν να περιμένουμε ένα παιδί που μόλις ήρθε στην χώρα μας να μιλά ελληνικά με την ίδια ευχέρεια με ένα συνομήλικο του, γεννημένο εδώ.

Όσον αφορά τους Βαλκανικούς πολέμους λίγα σημεία προσοχής. Θα παρατηρήσετε ότι τα Δωδεκάνησα είναι με πράσινο χρώμα στο χάρτη και ότι άλλαξα τα χρώματα της Αυτοκρατορίας σε κόκκινο (το πράσινο συμβόλιζε τα ευρωπαϊκά εδάφη, το κόκκινο τα εδάφη στην ανατολή). Δεν είχα χρόνο να καλύψω τον Ιταλοοθωμανικό πόλεμο, κατά τον οποίο οι Ιταλοί απέκτησαν τα Δωδεκάνησα, τα οποία μάλιστα προσπάθησαν να ιταλοποιήσουν. Αυτός είναι ο πόλεμος ο οποίος θα εμφανίσει την αδυναμία της Αυτοκρατορίας. Θα πρέπει να το σημειώσετε αυτό στους μαθητές.

Επίσης καλό θα ήταν να τονιστεί η σημασία του Β’ Βαλκανικού. Η Βουλγαρία πικραμένη από τα εδάφη που δεν πηρέ και από εκείνα που έχασε, θα είναι φυσιολογικό να πάει με τις Κεντρικές Δυνάμεις για να τα επανακτήσει. Η Ρωσία που έχει αντίθετα συμφέροντα με τις Κεντρικές Δυνάμεις είναι αναπόφευκτο να στηρίξει την Σερβία, την τελευταία σύμμαχο της στην περιοχή. Και έτσι, ενω η Βουλγαρία δημιουργήθηκε με τις πλάτες της Ρωσίας, τώρα θα μετατραπεί σε εχθρό της.

Είναι η Αυστροουγγαρία και η Ιταλία εκείνες που θα υπαγορεύσουν την ίδρυση του Αλβανικού κράτους. Η Αυστροουγγαρία διότι δεν επιθυμεί μια ισχυρή Σερβία με πρόσβαση στην Αδριατική. Η Ιταλία διότι επιθυμεί ένα αδύναμο κράτος για να το ελέγξει και να επεκταθεί. Και έτσι ενώ οι Αλβανοί δεν πολέμησαν ποτέ, βρέθηκαν ελεύθεροι εξαιτίας της καραμπόλας των συμφερόντων των μεγάλων.

Η Ελλάδα επιθυμουσε την Βόρεια Ήπειρο από τότε. Την απελευθέρωσε, στους Βαλκανικούς, στον Α΄ και Β' Παγκοσμιο Πόλεμο. Αλλά τα συμφέροντα των μεγάλων ήταν πάντοτε αντίθετα.