filmov
tv
Καππαδοκικό γλέντι - Σαμαρίνα (Ηρωικό Ηπείρου) Παραμονή Πρωτοχρονιά Πλατύ Ημαθίας
Показать описание
Ένα έθιμο που διατηρήθηκε για αιώνες στα Φάρασα.
Μια τελετουργική δαδοφορία.
Ένας αργός βυζαντινός ρυθμός.
“τ’ Εζ-Βασίλη” και οι φωνές των πιστών ηχούν, δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα!
Ο Σύλλογος Καππαδοκών Πλατέος “Ο Βαρασός” αναβιώνει, κάθε χρόνο, 31 Δεκεμβρίου αυτό το ιδιαίτερο έθιμο των Φαράσων Καππαδοκίας, προς τιμή του Αγίου Βασιλείου.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς 2024.
"Σον Κούτσουρον το ποτάμι υρίστη
Εν κατινό του Χριστενού η πίστη"
(Το Φλεβάρη το ποτάμι θολώνει
Μα είναι καθαρή του Χριστιανού η πίστη).
Στα σπίτια των Βαρασωτών (Φαρασιωτών) άρχιζε η ετοιμασία για την πομπή του Εζ Βασίλη, ήταν το έθιμο να προσκυνήσουν στο σπήλο που είχε καταφύγει ο Αϊ Βασίλης για να σωθεί από τους διωγμούς, με θρησκευτική πομπή με πολλή επισημότητα, ενθουσιασμό και κατάνυξη.
Σύμφωνα με την παράδοση, έξω από τα Φάρασα και σε απόσταση περίπου μιας ώρας, μέσα στη χαράδρα που διασχίζει ο Ζαμάντης ποταμός, υπήρχαν δύο σπηλιές, μέσα στις οποίες βρίσκονταν οι εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου.
Η μία, η πιο μεγάλη βρισκόταν κοντά στην όχθη του ποταμού και η άλλη η μικρή που μόλις δύο τρεις άνθρωποι χωρούσαν μέσα, βρισκόταν ψηλότερα, πάνω στη βραχώδη πλαγιά.
Στη σπηλιά αυτή κατέφυγε ο Άγιος Βασίλειος, για να σωθεί από
διωγμούς κι έτσι καθιερώθηκε η λατρεία του εκεί την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Η παράδοση ήθελε τους Βαρασώτες την ημέρα της γιορτής του Αγίου Βασιλείου να πηγαίνουν στο ξωκλήσι του. Το βράδυ της παραμονής έπαιρναν τον δρόμο για το εξωκλήσι κατά ομάδες, άλλοι με τα ζώα και άλλοι με τα πόδια, κρατώντας μεγάλα ραβδιά και τραγουδώντας το "Χυτάτε να υπάμε σον Ε-Βασίλη", δηλαδή: "Τρέξτε να πάμε στον Άι Βασίλη".
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σαμαρίνα
Eσείς, μωρέ, παιδιά κλεφτόπουλα,
παιδιά της Σαμαρίνας, μωρέ, παιδιά καημένα,
παιδιά της Σαμαρίνας, κι ας είστε λερωμένα.
Κι αν πάτε απάνω στα βουνά κατά τη Σαμαρίνα,
[ντουφέκια να μη ρίξετε, τραγούδια να μην πείτε],
κι αν σας ρωτήσει η μάνα μου κι η δόλια η αδερφή μου,
μην πείτε πως σκοτώθηκα, πως είμαι σκοτωμένος,
[μόν’ πείτε πως παντρεύτηκα, πως είμαι παντρεμένος,
πήρα την πλάκα πεθερά, τη μαύρη γης γυναίκα].
Ελληνόφωνο τραγούδι που αναφέρεται μάλλον στους Αρωμούνους / Βλάχους της Βόρειας Πίνδου.
Η Σαμαρίνα είναι ορεινό κτηνοτροφικό χωριό του νομού Γρεβενών, απ’ τα ψηλότερα των Βαλκανίων, που ήκμασε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Παρόλο που ο τόπος καταγωγής του ήρωα ποικίλει στις διάφορες παραλλαγές, η λαϊκή παράδοση συνέδεσε το τραγούδι με τους Σαμαριναίους που, κατά τη διάρκεια της εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης του 1821, πολέμησαν στην πολιορκία του Μεσολογγίου και σκοτώθηκαν κατά την έξοδο (1826). Οι στίχοι εκφράζουν τη στερνή τους επιθυμία να μη μαθευτεί απ’ τους δικούς τους το θλιβερό νέο του θανάτου τους. Γι’ αυτό παλιότερα λεγόταν ως μοιρολόι ή αργό γαμήλιο και δε χορευόταν.
Το τραγούδι είχε μεγάλη διάδοση και έγινε πολύ αγαπητό. Μόνο από το 1927 ως το 1936, ηχογραφήθηκε έξι φορές σε Ελλάδα και ΗΠΑ. Δεν υπάρχει ελληνικό γλέντι που να μην ακουστεί και χορευτεί. Ο χορός είναι συρτός στα τρία, σε ρυθμό 4/4.
Μιράντα Τερζοπούλου (2018)
Στα πλαίσια της αναβίωσης του εθίμου "Χυτάτα να υπάμε σον Ε-Βασίλη" από τον Σύλλογο Καππαδοκών Πλατέος Ημαθίας "Ο Βαρασός", παραμονή πρωτοχρονιάς τελευταία μέρα της "Αστερούπολης 2024" στον πεζόδρομο Πλατέος Ημαθίας.
Ούτι - Τραγούδι: Βασίλης Κασούρας
Βιολί: Δημήτρης Θεοδωράκης
Κλαρίνο: Μπαλιάκας Γιάννης
Κρουστά: Μπαμπατζάνης Τάσος
Νταϊρέ: Αλεκόζης Αντώνης
Μια τελετουργική δαδοφορία.
Ένας αργός βυζαντινός ρυθμός.
“τ’ Εζ-Βασίλη” και οι φωνές των πιστών ηχούν, δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα!
Ο Σύλλογος Καππαδοκών Πλατέος “Ο Βαρασός” αναβιώνει, κάθε χρόνο, 31 Δεκεμβρίου αυτό το ιδιαίτερο έθιμο των Φαράσων Καππαδοκίας, προς τιμή του Αγίου Βασιλείου.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς 2024.
"Σον Κούτσουρον το ποτάμι υρίστη
Εν κατινό του Χριστενού η πίστη"
(Το Φλεβάρη το ποτάμι θολώνει
Μα είναι καθαρή του Χριστιανού η πίστη).
Στα σπίτια των Βαρασωτών (Φαρασιωτών) άρχιζε η ετοιμασία για την πομπή του Εζ Βασίλη, ήταν το έθιμο να προσκυνήσουν στο σπήλο που είχε καταφύγει ο Αϊ Βασίλης για να σωθεί από τους διωγμούς, με θρησκευτική πομπή με πολλή επισημότητα, ενθουσιασμό και κατάνυξη.
Σύμφωνα με την παράδοση, έξω από τα Φάρασα και σε απόσταση περίπου μιας ώρας, μέσα στη χαράδρα που διασχίζει ο Ζαμάντης ποταμός, υπήρχαν δύο σπηλιές, μέσα στις οποίες βρίσκονταν οι εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου.
Η μία, η πιο μεγάλη βρισκόταν κοντά στην όχθη του ποταμού και η άλλη η μικρή που μόλις δύο τρεις άνθρωποι χωρούσαν μέσα, βρισκόταν ψηλότερα, πάνω στη βραχώδη πλαγιά.
Στη σπηλιά αυτή κατέφυγε ο Άγιος Βασίλειος, για να σωθεί από
διωγμούς κι έτσι καθιερώθηκε η λατρεία του εκεί την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Η παράδοση ήθελε τους Βαρασώτες την ημέρα της γιορτής του Αγίου Βασιλείου να πηγαίνουν στο ξωκλήσι του. Το βράδυ της παραμονής έπαιρναν τον δρόμο για το εξωκλήσι κατά ομάδες, άλλοι με τα ζώα και άλλοι με τα πόδια, κρατώντας μεγάλα ραβδιά και τραγουδώντας το "Χυτάτε να υπάμε σον Ε-Βασίλη", δηλαδή: "Τρέξτε να πάμε στον Άι Βασίλη".
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σαμαρίνα
Eσείς, μωρέ, παιδιά κλεφτόπουλα,
παιδιά της Σαμαρίνας, μωρέ, παιδιά καημένα,
παιδιά της Σαμαρίνας, κι ας είστε λερωμένα.
Κι αν πάτε απάνω στα βουνά κατά τη Σαμαρίνα,
[ντουφέκια να μη ρίξετε, τραγούδια να μην πείτε],
κι αν σας ρωτήσει η μάνα μου κι η δόλια η αδερφή μου,
μην πείτε πως σκοτώθηκα, πως είμαι σκοτωμένος,
[μόν’ πείτε πως παντρεύτηκα, πως είμαι παντρεμένος,
πήρα την πλάκα πεθερά, τη μαύρη γης γυναίκα].
Ελληνόφωνο τραγούδι που αναφέρεται μάλλον στους Αρωμούνους / Βλάχους της Βόρειας Πίνδου.
Η Σαμαρίνα είναι ορεινό κτηνοτροφικό χωριό του νομού Γρεβενών, απ’ τα ψηλότερα των Βαλκανίων, που ήκμασε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Παρόλο που ο τόπος καταγωγής του ήρωα ποικίλει στις διάφορες παραλλαγές, η λαϊκή παράδοση συνέδεσε το τραγούδι με τους Σαμαριναίους που, κατά τη διάρκεια της εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης του 1821, πολέμησαν στην πολιορκία του Μεσολογγίου και σκοτώθηκαν κατά την έξοδο (1826). Οι στίχοι εκφράζουν τη στερνή τους επιθυμία να μη μαθευτεί απ’ τους δικούς τους το θλιβερό νέο του θανάτου τους. Γι’ αυτό παλιότερα λεγόταν ως μοιρολόι ή αργό γαμήλιο και δε χορευόταν.
Το τραγούδι είχε μεγάλη διάδοση και έγινε πολύ αγαπητό. Μόνο από το 1927 ως το 1936, ηχογραφήθηκε έξι φορές σε Ελλάδα και ΗΠΑ. Δεν υπάρχει ελληνικό γλέντι που να μην ακουστεί και χορευτεί. Ο χορός είναι συρτός στα τρία, σε ρυθμό 4/4.
Μιράντα Τερζοπούλου (2018)
Στα πλαίσια της αναβίωσης του εθίμου "Χυτάτα να υπάμε σον Ε-Βασίλη" από τον Σύλλογο Καππαδοκών Πλατέος Ημαθίας "Ο Βαρασός", παραμονή πρωτοχρονιάς τελευταία μέρα της "Αστερούπολης 2024" στον πεζόδρομο Πλατέος Ημαθίας.
Ούτι - Τραγούδι: Βασίλης Κασούρας
Βιολί: Δημήτρης Θεοδωράκης
Κλαρίνο: Μπαλιάκας Γιάννης
Κρουστά: Μπαμπατζάνης Τάσος
Νταϊρέ: Αλεκόζης Αντώνης