(21.06.23) Αυτοσχεδιασμός επί του 'Μητέρα Μεγαλόψυχη' προς τιμήν του Γιάννη Μαρκόπουλου

Στο 03:05 ξεκινάω ένα φουγκάτο επί της κεφαλής της μελωδίας.

________________________________________________________________________
Η πρώτη ηχογράφηση και ερμηνεία έγινε από τον Αρχάγγελο της Κρήτης, αυτόν τον μοναδικό αοιδό με την γάργαρη φωνή, τον Νίκο Ξυλούρη:

Στίχοι-Ποίηση (Διονύσιος Σολωμός):
Μητέρα, μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα
κι αν στο κρυφό μυστήριο ζουν πάντα τα παιδιά σου
με λογισμό και μ’ όνειρο, τι χάρη έχουν τα μάτια,
τα μάτια τούτα να σε ιδούν μες το πανέρμο δάσος,
που ξάφνου σου τριγύρισε τ’ αθάνατα ποδάρια.
Κοίτα, με φύλλα της Λαμπρής, με φύλλα των Βαϊώνε!
Το θεϊκό σου πάτημα δεν άκουσα, δεν είδα,
ατάραχη σαν ουρανός μ’ όλα τα κάλλη πώχει,
που μέρη τόσα φαίνονται και μέρη `ναι κρυμμένα.

(Αλλά, Θεά, δεν ημπορώ ν’ ακούσω τη φωνή σου
κι ευθύς εγώ του Ελληνικού κόσμου να τη χαρίσω;
Δόξα `χ’ η μαύρη πέτρα του και το ξερό χορτάρι.)
________________________________________________________________________

Μερικές σκέψεις

Καταρχήν, ο Θεός ας τον αναπαύει και να του συγχωρέσει "παν αμάρτημα εκούσιον τε και ακούσιον". Πέρασε πολλά και μας προσέφερε ακόμη περισσότερα. Ειδικότερα όσον αφορά τον πακτωλό των έργων του, εκ των οποίων πολλά έργα είναι άγνωστα, πλην όμως διόλου ευκαταφρόνητα, συγκέρανε την παράδοση με τον μοντέρνο ήχο και τις κλασσικές επιρροές, γεγονός που καταδεικνύει πνεύμα αγαθό και χωρίς παρωπίδες (π.χ. ελιτίστικες προκαταλήψεις, προγονοπληξία κτλ.).
Εν προκειμένω, η μελοποίησή του για τους Ελεύθερους Πολιορκημένους ήταν εφαλτήριο για μένα να επιμείνω στο οξύμωρο του τίτλου. Και αναρωτιέμαι. Σάμπως και σήμερα δεν πολιορκούμαστε; Όχι τόσο από φανερούς και εξωτερικούς εχθρούς. Κάτι τόσο κραυγαλέο, άλλωστε δεν θα διέλαθε και της προσοχής μας. Αντιθέτως, νοιώθω ότι υφέρπει ένα κλίμα παραίτησης, μηδενισμού, κακώς εννοουμένου αναχωρητισμού, απροσωποίησης, απαξίωσης και γενικότερα απονεύρωσης όλων των ζωτικών εκείνων ποιοτήτων, οι οποίες καθιστούν τον δίποδο έμβιο οργανισμό που οι βιολόγοι κατατάσσουν στο είδος του Homo Sapiens Sapiens, Άνθρωπο με Άλφα κεφαλαίο.
Οι "εχθροί" του Ανθρώπου σήμερα είναι ποικίλοι και αδιόρατοι κι ούτε αρκούν μερικές σειρές για να τους προσδιορίσουμε. Γι' αυτό και δεν πρέπει κανείς να βιαστεί να δαιμονοποιήσει συλλήβδην το ένα ή το άλλο πράγμα (π.χ. την τεχνολογία, την ζωή στα αστικά κέντρα κ.ο.κ.). Με στέρεες και ουσιαστικές σχέσεις εμπιστοσύνης, με στοχασμό, με άσκηση, με μελέτη και φυσικά συν Θεώ πιστεύω ότι αρχίζει κανείς να ξετυλίγει λίγο-λίγο το κουβάρι. Το ξετύλιγμα δε του κουβαριού είναι η απαραίτητη προϋπόθεση, το αναπόδραστο βήμα για την λήψη αποφάσεων και την πραγματοποίηση μικρών αλλά ουσιωδών αλλαγών στον τρόπο που βιώνουμε τα πράγματα. Και έτσι, αργά αλλά σταθερά θα κατορθώνει κανείς να είναι όλο και περισσότερο Ελεύθερος, μολονότι θα παραμένει Πολιορκημένος. Μα εύλογα ίσως αναρωτηθεί κάποιος: αυτό δεν ήταν ανέκαθεν το διακύβευμα για τον άνθρωπο;
Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι ο χαρακτηρισμός "Ελεύθερος Πολιορκημένος" αποδίδει εναργέστατα (παρά την ποιητική περιβολή του) την βαθυτάτη ανθρώπινη κατάσταση του διηνεκούς αγώνος για ολοκλήρωση και τελειοποίηση, του έμφυτου πόθου για το Απόλυτο μέσα σε έναν ολωσδιόλου φθαρτό και μερικό Κόσμο (με την αρχαιοελληνική σημασία), ο οποίος πόθος διακρίνει διαχρονικά κάθε άνθρωπο που έζησε, ζει και θα ζήσει σ' αυτήν εδώ την γη. Ο τίτλος του ποιήματος είναι, δηλαδή, μια απίστευτη καλλιτεχνική και φιλοσοφική σύλληψη, αλλά και μια λεπτεπίλεπτη προτύπωση αυτής της ανθρώπινης πραγματικότητας. Στην τελική, είναι και μια υπαρξιακή τοποθέτηση/στάση πάνω στα πράγματα.
Είθε ο Κύριος να αναπαύει και τους δυο τους.

________________________________________________________________________
I.K.V.