filmov
tv
00008 Σωτήρα Επαρχία Αμμοχώστου Χωριό Σωτήρα Sotira Cypriot Villages Cyprus
Показать описание
Σωτήρα Επαρχία Αμμοχώστου
Ιερός Ναός Αναστάσεως του Σωτήρος
Μουσείο Αγώνος Ε.Ο.Κ.Α (Μνημείο Πεσόντος και Αγνοουμένων)
Εκκλησιαστικό Μουσείο
Παλιός Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως
Παρεκκλήσι Αγίου Μάμα
Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως
Εξωκλήσι Αγίας Βαρβάρας
Εξωκλήσι Παναγίας Χορτακίων
Εξωκλήσι Αγίου Θεοδώρου των Χορτακιών
Εξωκλήσι Αγίου Γεωργίου
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, Νικολάου και Ειρήνης
Μνημείο Χριστοδούλας
Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκωσίας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, κροκάλες και ψαμμιτικές μάργες) το Σύναγμα (αποθέσεις άμμων και χαλικιών της Πλειστόκαινης περιόδου), οι υφαλογενείς ασβεστόλιθοι του σχηματισμού Τέρρα, οι προσχώσεις των αναβαθμίδων και οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκάρων (κρητίδες, μάργες και κερατόλιθοι). Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν εδάφη τέρρα ρόζα και καφκάλλες.
Στην περιοχή του έχουν ανορυχθεί εκατοντάδες διατρήσεις, η αξιοποίηση των οποίων συνέβαλε στην άρδευση σημαντικών εκτάσεων της. Αξίζει να αναφερθεί πως η γη της Σωτήρας είναι γεμάτη από διατρήσεις, οι δε δεξαμενές που ακόμη χρησιμοποιούνται ή είναι εγκαταλειμμένες, είναι πολυάριθμες.
Στην περιοχή της καλλιεργούνται μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών που περιλαμβάνουν κυρίως πατάτες, κολοκάσι, καρπούζια, αγγουράκια, ντομάτες, πεπόνια, κολοκυθάκια, φασολάκια, κρεμμύδια, αγκινάρες και κραμπιά. Το 1985 η έκταση των λαχανικών ανερχόταν στα 874 εκτάρια. Ωστόσο το κυριότερο προϊόν του χωριού είναι η πατάτα η οποία ευνοείται από τις κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες. Εκτός από τα λαχανικά στο χωριό καλλιεργούνται τα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιές, λεμονιές και γκρέιπφρουτ), τα όσπρια (φασόλια, λουβιά και κουκιά), τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, οι ελιές, οι ροδιές και οι συκιές.
Η Σωτήρα, όπως και τα υπόλοιπα Κοκκινοχώρια, αντιμετώπιζε πρόβλημα νερού για την άρδευση των εκτεταμένων αρδευόμενων καλλιεργειών της, ιδιαίτερα των λαχανικών. Σαν αποτέλεσμα της εντατικής εκμετάλλευσης και της υπεράντλησης προκλήθηκε εισροή θαλάσσιου νερού σε μεγάλο βάθος μέσα στο υδροφόρο στρώμα και πολλές διατρήσεις εγκαταλείφθηκαν.
Με βάση την επίσημη απογραφή πληθυσμού του 1973, η Σωτήρα ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός των Κοκκινοχωριών μετά τα χωριά Παραλίμνι, Δερύνεια και Ξυλοφάγου, και ο δωδέκατος σε πληθυσμό οικισμός της επαρχίας Αμμοχώστου. Με βάση την απογραφή πληθυσμού του 1982 η Σωτήρα ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός του ελεύθερου τμήματος της επαρχίας Αμμοχώστου μετά τα χωριά Παραλίμνι, Δερύνεια και Αυγόρου. Οι πληθυσμιακές αυξήσεις μετά το 1974 οφείλονται, σε μεγάλο βαθμό, στην εγκατάσταση στο χωριό αρκετών Ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων, κυρίως από την πόλη και επαρχία Αμμοχώστου. Στην περιοχή δημιουργήθηκαν, κυβερνητικός οικισμός στέγασης προσφύγων καθώς και συνοικισμοί αυτοστέγασης προσφύγων.Το 1966 κατασκευάστηκαν στην περιοχή της Σωτήρας τέσσερα μικρά εμπλουτιστικά φράγματα συνολικής χωρητικότητας 32.000 μ3.
Το χωριό, όπως και η Σωτήρα της επαρχίας Λεμεσού, έχει αγιολογική ονομασία: φέρει το όνομα του Σωτήρος Χριστού. Και στα δύο χωριά, εξάλλου, οι κύριες εκκλησίες είναι αφιερωμένες στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και γίνονται μεγάλα πανηγύρια κατά τη γιορτή αυτή, στις 6 Αυγούστου. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το χωριό ιδρύθηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια, κρίνοντας από την ονομασία του. Πάντως με την ίδια ονομασία αναφέρεται ότι υφίστατο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, ο δε ντε Μας Λατρί περιλαμβάνει τον οικισμό στα κτήματα εκείνα που αποτελούσαν ιδιοκτησία βασιλική. Εξάλλου βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες ως Sotira.
Για την εκκλησία του χωριού την αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, που είναι κτίσμα του 16ου αιώνα και αποτελεί αξιόλογο μεσαιωνικό μνημείο, βλέπε χωριστό λήμμα. Πιθανότατα των αρχών του 16ου αιώνα είναι και άλλη σημαντική εκκλησία κοντά στο χωριό, αφιερωμένη στον άγιο Μάμα. Άλλο εκκλησιαστικό μνημείο κοντά στο χωριό (2 χμ. περίπου προς τα νοτιοανατολικά του) είναι μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στην αγία Βαρβάρα, κτίσμα του τέλους του 14ου ή του α' μισού του 15ου αιώνα. Ακόμη, περί τα 2 χμ. δυτικά του χωριού υπάρχει άλλη σημαντική μεσαιωνική εκκλησία (της Μέσης Βυζαντινής περιόδου) αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο. Του 12ου αιώνα θεωρείται και άλλη σημαντική εκκλησία δυτικά του χωριού, αφιερωμένη στον άγιο Θεόδωρο και ερειπωμένη σήμερα. Υπάρχουν και άλλες εκκλησίες στην περιοχή, διαφόρων εποχών, εκ των οποίων σημειώνουμε κι εκείνη της Παναγίας Χαρδακιώτισσας. Η ύπαρξη τόσων πολλών εκκλησιών οφείλεται ίσως στο ότι κάποτε ο οικισμός ήταν πολύ μεγάλος, αλλά και στο ότι η περιοχή του ήταν διαχωρισμένη σε μικρά φέουδα που είχε το κάθε ένα την εκκλησία του. Ο G. Jeffery (1918) σημειώνει και την ύπαρξη αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή του χωριού. Πράγματι, έχουν βρεθεί αρχαίοι τάφοι και μερικά αρχαία αντικείμενα.
Σήμερα οι κάτοικοι της Σωτήρας φτάνουν τους 5905 (απογραφή 2021).
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Ιερός Ναός Αναστάσεως του Σωτήρος
Μουσείο Αγώνος Ε.Ο.Κ.Α (Μνημείο Πεσόντος και Αγνοουμένων)
Εκκλησιαστικό Μουσείο
Παλιός Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως
Παρεκκλήσι Αγίου Μάμα
Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως
Εξωκλήσι Αγίας Βαρβάρας
Εξωκλήσι Παναγίας Χορτακίων
Εξωκλήσι Αγίου Θεοδώρου των Χορτακιών
Εξωκλήσι Αγίου Γεωργίου
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, Νικολάου και Ειρήνης
Μνημείο Χριστοδούλας
Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκωσίας (ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, κροκάλες και ψαμμιτικές μάργες) το Σύναγμα (αποθέσεις άμμων και χαλικιών της Πλειστόκαινης περιόδου), οι υφαλογενείς ασβεστόλιθοι του σχηματισμού Τέρρα, οι προσχώσεις των αναβαθμίδων και οι αποθέσεις του σχηματισμού Λευκάρων (κρητίδες, μάργες και κερατόλιθοι). Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν εδάφη τέρρα ρόζα και καφκάλλες.
Στην περιοχή του έχουν ανορυχθεί εκατοντάδες διατρήσεις, η αξιοποίηση των οποίων συνέβαλε στην άρδευση σημαντικών εκτάσεων της. Αξίζει να αναφερθεί πως η γη της Σωτήρας είναι γεμάτη από διατρήσεις, οι δε δεξαμενές που ακόμη χρησιμοποιούνται ή είναι εγκαταλειμμένες, είναι πολυάριθμες.
Στην περιοχή της καλλιεργούνται μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών που περιλαμβάνουν κυρίως πατάτες, κολοκάσι, καρπούζια, αγγουράκια, ντομάτες, πεπόνια, κολοκυθάκια, φασολάκια, κρεμμύδια, αγκινάρες και κραμπιά. Το 1985 η έκταση των λαχανικών ανερχόταν στα 874 εκτάρια. Ωστόσο το κυριότερο προϊόν του χωριού είναι η πατάτα η οποία ευνοείται από τις κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες. Εκτός από τα λαχανικά στο χωριό καλλιεργούνται τα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιές, λεμονιές και γκρέιπφρουτ), τα όσπρια (φασόλια, λουβιά και κουκιά), τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, οι ελιές, οι ροδιές και οι συκιές.
Η Σωτήρα, όπως και τα υπόλοιπα Κοκκινοχώρια, αντιμετώπιζε πρόβλημα νερού για την άρδευση των εκτεταμένων αρδευόμενων καλλιεργειών της, ιδιαίτερα των λαχανικών. Σαν αποτέλεσμα της εντατικής εκμετάλλευσης και της υπεράντλησης προκλήθηκε εισροή θαλάσσιου νερού σε μεγάλο βάθος μέσα στο υδροφόρο στρώμα και πολλές διατρήσεις εγκαταλείφθηκαν.
Με βάση την επίσημη απογραφή πληθυσμού του 1973, η Σωτήρα ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός των Κοκκινοχωριών μετά τα χωριά Παραλίμνι, Δερύνεια και Ξυλοφάγου, και ο δωδέκατος σε πληθυσμό οικισμός της επαρχίας Αμμοχώστου. Με βάση την απογραφή πληθυσμού του 1982 η Σωτήρα ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος σε πληθυσμό οικισμός του ελεύθερου τμήματος της επαρχίας Αμμοχώστου μετά τα χωριά Παραλίμνι, Δερύνεια και Αυγόρου. Οι πληθυσμιακές αυξήσεις μετά το 1974 οφείλονται, σε μεγάλο βαθμό, στην εγκατάσταση στο χωριό αρκετών Ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων, κυρίως από την πόλη και επαρχία Αμμοχώστου. Στην περιοχή δημιουργήθηκαν, κυβερνητικός οικισμός στέγασης προσφύγων καθώς και συνοικισμοί αυτοστέγασης προσφύγων.Το 1966 κατασκευάστηκαν στην περιοχή της Σωτήρας τέσσερα μικρά εμπλουτιστικά φράγματα συνολικής χωρητικότητας 32.000 μ3.
Το χωριό, όπως και η Σωτήρα της επαρχίας Λεμεσού, έχει αγιολογική ονομασία: φέρει το όνομα του Σωτήρος Χριστού. Και στα δύο χωριά, εξάλλου, οι κύριες εκκλησίες είναι αφιερωμένες στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και γίνονται μεγάλα πανηγύρια κατά τη γιορτή αυτή, στις 6 Αυγούστου. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το χωριό ιδρύθηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια, κρίνοντας από την ονομασία του. Πάντως με την ίδια ονομασία αναφέρεται ότι υφίστατο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, ο δε ντε Μας Λατρί περιλαμβάνει τον οικισμό στα κτήματα εκείνα που αποτελούσαν ιδιοκτησία βασιλική. Εξάλλου βρίσκεται σημειωμένο σε παλαιούς χάρτες ως Sotira.
Για την εκκλησία του χωριού την αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, που είναι κτίσμα του 16ου αιώνα και αποτελεί αξιόλογο μεσαιωνικό μνημείο, βλέπε χωριστό λήμμα. Πιθανότατα των αρχών του 16ου αιώνα είναι και άλλη σημαντική εκκλησία κοντά στο χωριό, αφιερωμένη στον άγιο Μάμα. Άλλο εκκλησιαστικό μνημείο κοντά στο χωριό (2 χμ. περίπου προς τα νοτιοανατολικά του) είναι μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στην αγία Βαρβάρα, κτίσμα του τέλους του 14ου ή του α' μισού του 15ου αιώνα. Ακόμη, περί τα 2 χμ. δυτικά του χωριού υπάρχει άλλη σημαντική μεσαιωνική εκκλησία (της Μέσης Βυζαντινής περιόδου) αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο. Του 12ου αιώνα θεωρείται και άλλη σημαντική εκκλησία δυτικά του χωριού, αφιερωμένη στον άγιο Θεόδωρο και ερειπωμένη σήμερα. Υπάρχουν και άλλες εκκλησίες στην περιοχή, διαφόρων εποχών, εκ των οποίων σημειώνουμε κι εκείνη της Παναγίας Χαρδακιώτισσας. Η ύπαρξη τόσων πολλών εκκλησιών οφείλεται ίσως στο ότι κάποτε ο οικισμός ήταν πολύ μεγάλος, αλλά και στο ότι η περιοχή του ήταν διαχωρισμένη σε μικρά φέουδα που είχε το κάθε ένα την εκκλησία του. Ο G. Jeffery (1918) σημειώνει και την ύπαρξη αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή του χωριού. Πράγματι, έχουν βρεθεί αρχαίοι τάφοι και μερικά αρχαία αντικείμενα.
Σήμερα οι κάτοικοι της Σωτήρας φτάνουν τους 5905 (απογραφή 2021).
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια